سمنان: سمنان‌ در فاصله‌ ۲۲۱ كیلومتری‌ تهران بر سر راه‌ خراسان واقع‌ شده‌ است‌. این‌ شهر محل‌ رفت‌ و آمد اقوام ‌مختلف‌ بوده و در كتب‌ تاریخی‌ نیز به‌ كرات‌ از آن‌ نام‌ برده‌ شده‌ است. در آغاز قرن‌ چهارم‌ هجری‌ سمنان‌ جزو قلمرو آل‌ زیار بود که بعد از انقراض‌ این‌ سلسله‌ به‌ تصرف‌ آل‌ بویه‌ درآمد. در آن‌ دوره‌ شهرهای‌ قومس‌ جزو منطقه ‌دیلم‌ به‌ شمار می‌آمد. در سال‌ ۴۲۷ ه.ق‌ تركان‌ غز خرابی‌های‌ زیادی‌ به‌ شهر وارد ساختند. سمنان‌ در سال‌ ۶۱۸ ه.ق‌ در اثر حمله‌ مغولان‌ ویران‌ گردید ولی‌ در دوره‌های‌ بعد، از جمله‌ در دوره‌ صفوی‌ و قاجار آبادانی‌هایی‌ در آن ‌صورت‌ گرفت‌ که آثار متعددی‌ از آن‌ دوره‌ها برجای مانده‌ است‌. سمنان‌ امروزی‌ آباد و زیباست‌.
شاهرود: شاهرود تا تهران‌ ۴۰۰ كیلومتر فاصله‌ دارد. در قسمت‌ شمالی‌ آن‌ سلسله‌ جبال‌ البرز و در قسمت‌ جنوبی ‌آن‌ كویر نمک قرار گرفته‌ است‌. رود تاش‌ از این‌ شهر می‌گذرد و به‌ كویر منتهی‌ می‌شود. آب‌ و هوای‌ آن‌ در نواحی‌كوهستانی‌ سرد و در سایر مناطق‌ نسبتاً معتدل‌ است‌. بسطام و ميامي و كلاته خيج از روستاهای توابع شاهرود هستند.
دامغان‌: دامغان‌ در فاصله‌ ۳۳۵ كیلومتری‌ تهران واقع‌ شده‌ است‌.نواحی‌ شمالی‌ آن‌ را كوهستان‌های‌ البرز مركزی‌ و بقیه‌ قلمرو آن‌ را بیابان‌ و كویر در برگرفته‌ است‌. دامغان‌ در معرض‌ بادهای‌ شدید غبار آلود شمالی‌ است. آب‌ و هوای‌ آن‌ در نواحی‌ كوهستانی‌ معتدل‌ و در نواحی‌ كویری‌ گرم‌ است‌ دامغان‌ از شهرهای‌ قدیمی‌ ایران‌ است. ‌
گرمسار: گرمسار تا تهران ۱۰۷ كیلومتر فاصله‌ دارد و در دشت‌ واقع‌ شده‌ است‌، روستاهای‌ این‌ شهرستان‌ از ریزابه‌های‌ حبله‌ رود مشروب‌ می‌شوند.

مهدیشهر (شهميرزاد از توابع شهرستان مهديشهر مي باشد).

دریافت كد گالری عكس در وب

استان سمنان يكي از استان هاي مهم ايران است كه از نظر مساحت، ششمين استان بوده و وسعت آن حدود چهار برابر استان تهران برآورد مي شود. با داشتن چهار شهرستان، 12 بخش، 28 دهستان و 15 شهر داراي مساحتي معادل 97491 کيلومتر مربع مي باشد.اين استان از جانب شمال به استان هاي خراسان شمالي، گلستان و مازندران از جنوب به استانهاي يزد و اصفهان، از مشرق به استان خراسان رضوي و از مغرب به استانهاي تهران و قم محدود است و مرکز آن شهر سمنان مي باشد .

استان سمنان به علت شرايط جغرافيايي مختلف هر قسمت از آن داراي آب و هواي متفاوتي بوده، بدين صورت که در نواحي کوهستاني هوا سرد، در دامنه کوهها هوا معتدل و در کنار کوير هوا گرم مي باشد .

استان سمنان را مي توان به دو بخش كوهستانی و دشت پايكوهی تقسيم كرد كه نواحی كوهستانی از مهم ترين ناحيه های دارای امكانات معدنی هستند كه برای گذراندن اوقات فراغت مردم نيز مناسب بوده و جاذبه هاي بسياري را در خود جا داده اند.

دریافت كد گالری عكس در وب

اصفهان يكي از شهرهاي مبنايي براي كشور ايران در طول تاريخ بوده و هست اين شهر از معدود مراكز باستانشناسي ارزشمند جهاني و بسياري از آثار باستاني آن در ليست آثار بشري به ثبت رسيده است اگر از تاريخ اين شهر سخن به ميان آيد سرگذشت آن تا اعماق اساطير و افسانه ها ريشه دارد تاريخ اين شهر از يك سو به سليمان و نوح متصل و از سوي ديگر پايگاه نهضت كاوه آهنگر بر عليه ضحاك خونخوار معرفي مي گردد.

دائره المعارف باستاني تاريخ اصفهان را از قرن سوم پيش از ميلاد مسيح ذكر كرده است ولي دكتر لطف الله هنرفر در مقدمه كتاب آشنايي با شهر تاريخي اصفهان نوشته است موجوديت تاريخي اين شهر به هزاره سوم قبل از ميلاد هم مي رسد .

در هر حال نام اصفهان در ابتدا انزان بوده و سپس به گابيان يا گي تبديل شده است در دوران عيلاميان شعبه اي از مادها به سوي اصفهان رهسپار شدند وبا توجه به اين كه اصفهان تحت تسلط عيلاميان قرار داشت از پيشرفت آنها جلوگيري به عمل آمد.

در اين دوران جاده تجارتي كه خليج فارس را به ناحيه اصفهان مربوط مي ساخت به اين شهر اهميت خاصي مي بخشيد ياقوت حموي اصفهان را سواران ناميده كه مشتق از واژه هاي اسپهان و سپاه است احتمالا وجه تسميه اين شهر به دليل وجود پادگان نظامي در آن بوده است .

اردشير بابكان بنيانگذار سلسله ساساني اصفهان را به تصرف خود درآورد اين شهر كه محل فرمانروايي يكي از هفت خاندان بزرگ بود با ظهور اسلام در زمان خليفه دوم به تصرف مسلمانان درآمد و پس از اين كه اصفهان اسلام را پذيرفت براي مدتي جي ناميده شد. در قرن چهارم هجري مرداويج بنيانگذار سلسله زياري اصفهان را ضميمه تصرفات خود كرد .

ركن الدوله ديلمي دو محله مسلمان نشين شهرستان و يهوديه را به همديگر ملحق نمود اصفهان در دوره آل بويه و سلجوقيان پايتخت بوده است .

در سال 1000 هجري قمري به دستور شاه عباس اول پايتخت صفويان از قزوين به اصفهان انتقال يافت. خيابانهاي وسيع و ميدانهاي بزرگ مساجد و كاخهاي سلطنتي بخشي از سيماي شهر اصفهان در اين دوران است. تحقيقات باستان شناسي و كاوشهاي علمي حاكي است يكي از نخستين نواحي مراكز تمدن و مسكن انسانهاي ماقبل تاريخ در اطراف كاشان قرار دارد .
 

دریافت كد گالری عكس در وب

كاشان يكي از مهمترين شهرهاي استان اصفهان است كه در ارتفاع 1600 متري از سطح دريا، 240كيلومتري جنوب تهران و 220 كيلومتري شمال اصفهان واقع شده است و از طريق بزرگراه و راه آهن با تهران و اصفهان در ارتباط است. جمعيت تقريباً 400000 نفري شهر در مساحتي قريب به 2100 هكتار سكني گزيده اند
	نائين تاريخ بناي اوليه شهرنائين به دوران قبل ازاسلام بازمي گردد. صحت اين مدعا را علاوه برنوشته هاي مورخين و جغرافيا نويسان قديم، گويش محلي خاص مردم نايين تقويت مي كند. اين گويش هنوز نيز متداول و مرسوم است
	شهرضا یکی از شهرهای استان اصفهان است. این شهر در ۷۵ کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شده است. آب و هوای آن نسبتاً گرم و خشک است. آب آشامیدنی آن از چاه تأمین می‌شود اما به تازگی قرار است آب آشامیدنی آن از سمیرم به شهر منتقل شود

 گلپایگان :
گلپايگان، يكي از شهرستانهاي استان اصفهان مي باشد كه از شمال به شهرستان محلات و خمين، از جنوب به شهرستان خوانسار، از شرق به ميمه و از غرب به شهرستان اليگودرز محدود مي باشد

اردستان :
شهرستان اردستان با مساحت ۱۱۵۹۱ کیلومترمربع و جمعیتی بالغ بر ۴۵۱۵۰ نفر در فاصله ۱۱۸ کیلومتری شمال شرق مرکز استان اصفهان قرار دارد. این شهرستان از ۲ بخش، ۳ شهر، ۷ دهستان و ۳۰۶ روستای دارای سکنه تشکیل گردیده ‌است. مرکز این شهرستان شهر اردستان است.
مسجد جامع زواره از توابع اردستان نخستين مسجد چهارايواني در ايران است كه همچنان پا برجا مانده است.

خوانسار :
خوانسار شهری است واقع در شمال‏غرب استان اصفهان. این شهر مرکز شهرستان خوانسار است.
شهری است خوش آب و هوا در عرض جغرافیایی 33 درجه و 13 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 50 درجه و 19 دقیقه شرقی با ارتفاع 2250 متر بالاتراز سطح دریا و پوشش گیاهی متنوع که لاله‌های واژگون آن معروف هستند. خوانسار در ناحيه اى نه چندان دور از كوير مركزى ايران در فاصله حدود ۱۵۰كيلومترى شمال‏غرب شهر اصفهان واقع شده است.

آران و بیدگل :
شهرستان آران و بيدگل از توابع استان اصفهان با وسعت 6051 كيلومتر مريع، در شمالي‎ترين نقطه استان اصفهان واقع است كه حدود 90000 جمعيت را در خود جاي داده است و در پنج كيلومتري شمال كاشان قرار دارد. اين شهرستان كه در حاشيه جنوب غربي كوير مركزي ايران واقع شده از شمال به درياچه نمك و استانهاي سمنان و قم، از مشرق به شهرستان‎هاي نطنز و اردستان و از جنوب و غرب به شهرستان كاشان محدود مي‎شود.
اين شهرستان از شمال به درياچه نمك و استانهاي تهران، سمنان و قم، از غرب به شرستان كاشان، از جنوب به نطنز و از شرق به شهرستان اردستان محدود مي گردد.

سمیرم :
اين شهرستان بيش از 10 باب امامزاده دارد كه در طول سال مردم بسياري از نقاط مختلف كشور جهت زيارت و اداي نذورات به اين اماكن متبركه مسافرت مي نمايند
دو چشمه معروف دراين شهرجريان دارد، به نامهاي چشمه خوانسار و چشمه خانعلي كه داراي آبي گوارا و زلال مي باشند. رودخانه هاي معروف سميرم، عبارتنداز: ماربر، ونك، شمس آباد و حناكه همگي سرانجام ويكجا به رود خرسان ملحق مي شوند.
ازمناظر ديدني اين منطقه آبشار معروف آن است و همچنين تخت سليمان، آب ملخ، دهات پادنا و ديگر ديدگاههاي طبيعي كوهستاني را مي توان نام برد.

نطنز :
شهرستان نطنز از توابع استان اصفهان و در فاصله 120 کیلومتری مرکز استان اصفهان قرار گرفته است. این شهرستان با وسعتی بالغ بر 3397 کیلومتر مربع، بین شهرستان های آران و بیدگل و کاشان از شمال، و اصفهان از جنوب قرار دارد. ارتفاع شهرستان از سطح دریا 1600 متر و در مجاورت کویر مرکزی ایران قرار گرفته است. قدمت این منطقه به دوره پيش از اسلام بر می گردد.
مهمترين يادگارهای اين شهر؛ مسجد جامع، خانقاه و آرامگاه شيخ عبدالصمد هستند.

فریدون شهر :
فريدون شهر، مركز شهرستان فريدون شهر، با پهنه ای حدود 3 كيلومتر مربع، در باختر استان اصفهان، در 32 درجه و 56 دقيقه و 15 ثانيه پهنای شمالی و 50 درجه و 7 دقيقه و 15 ثانيه درازای خاوری نسبت به نيمروز گرينويچ و بلندی 2 هزار و 530 متر از سطح دريا قرار دارد. اين شهرستان از شمال به شهرستان فريدن و استان لرستان، از خاور به شهرستان فريدن، از باختر به لرستان و از جنوب به استان چهار محال و بختياری محدود می باشد.

خمینی شهر :   
شهرستان خميني شهر بامساحت 175/5كيلومترمربع و ارتفاع 1595 متر در مركز استان اصفهان درشمال غربي اصفهان درفاصله 12 كيلومتري شهر اصفهان واقع شده است ازدو بخش كوهستاني (درشمال) و منطقه دشت(درجنوب)تشكيل شده است.

فلاورجان :
شهرستان فلاورجان(لنجان سفلي) با طول جغرافيايي30دقيقه و51 درجه وعرض جغرافيايي 34 دقيقه و 32درجه، با مساحت 510 هكتار با مركزيت شهر فلاورجان مي باشد و ارتفاع از سطح دريا 1600متر است كه 443كيلومتر با تهران فاصله دارد.

مبارکه :
شهرستان مبارکه در فاصله ی 65 کیلو متری جنوب غربی اصفهان و بین 51 درجه و 13 دقیقه و 51 درجه و 48 دقیقه طول شرقی و 32 درجه و 3 دقیقه و 32 درجه و 28 دقیقه عرض شمالی واقع گردیده است.

شاهین شهر و میمه :
شهرستان شاهین شهر و میمه با وسعت 66/5409 کیلومتر مربع و با مرکزیت شاهین شهر درشمال شهرستان اصفهان واقع گردیده است. این شهرستان دارای 2 بخش 6 شهر و 4 دهستان می باشد.

برخوار :
شهرستان برخوار با وسعت 77/1952 كيلومتر مربع كه از اين مقدار حدود 1863 كيلومتر مربع آن دشت و بقيه بصورت ارتفاعات است؛ در شمال اصفهان واقع شده است.

لنجان :
شهرستان لنجان یکی از شهرستانهای استان اصفهان می‌باشد که در غرب اصفهان واقع شده‌است. زرین‌شهر مرکز این شهرستان است. این شهرستان دارای سه دانشگاه می‌باشد. دانشگاه آزاد سده لنجان، دانشگاه پیام نور زرین شهر و دانشگاه جامع علمی کاربردی زرین شهر.
 کارخانه ذوب آهن از بزرگ‌ترین صنایع این شهرستان است. کارخانه صنایع دفاع، مجتمع فولاد مبارکه، کارخانه نوید منگنز، کارخانه سیمان سپاهان و زرین خودرو از جمله صنایع این منطقه‌اند.

دریافت كد گالری عكس در وب

دریافت كد گالری عكس در وب

	استان اصفهان با مساحت 107027 كيلومتر مربع در مركز كشور واقع شده است كه مركز آن شهر اصفهان است‌. اين‌استان از شمال به سمنان، قم و مركزي، از جنوب به يزد و فارس، از مشرق به خراسان و از مغرب به لرستان، خوزستان، چهارمحال و بختياري و كهكيلويه و بويراحمد محدود مي‌شود. مساحت اين استان تقريباً 6/6 درصد از مساحت كل كشور را تشكيل داده است‌.

دریافت كد گالری عكس در وب

دریافت كد گالری عكس در وب

دریافت كد گالری عكس در وب

	گلیم بافی گلیم های ساده تولید شده در مغان به اصطلاح دراز و باریک با طولی در حدود 3 تا 5 متر و عرضی حدود یک متر است و معمولاً در دو قسمت بافته و از جهت طولی به نحو مخصوصی به هم دوخته می شود. ضمن آن که در مناطق عشایری استان بیشتر به استفاده از چله پشمی در تولید کار تمایل دارند و کمتر از نخ پنبه ای به عنوان چله یا تار استفاده می کنند. گلیم های تولیدی خلخال در اندازه 5/1 × 3 متر مربع است و طرح گلیم نیز معمولاً با یک یا چند ترنج و یک حاشیه همراه است و متن زمینه از یک رنگ است و خرده نقشی ندارد.
	ورنی ورنی که گاه به آن گلیم سوزنی نیز گفته می شود، یکی از شاخص ترین "سوماک" های ایران است.  "ال سون" ها و نیز عشایر "ارسباران" عمده ترین تولید کنندگان ورنی هستند. متداول ترین مصارف ورنی شامل خورجین، مفرش(رختخواب پیچ یا فرمش) و زیراندازهایی است که غالباً در اندازه های 3/1×1 متر و 5/1×1 متر روی دارهای عمودی بافته می شود. بافندگان ورنی از نقش هایی چون گوزن, آهو , گرگ, سگ گله, بوقلمون, مرغ و خروس, شغال, روباره, پرندگان محلی و ... به گونه ای بسیار زیبا و به صورت هندسی استفاده می کنند.
	جاجیم بافی بافت جاجیم در اکثر روستاها و مناطق عشایری اردبیل دارای سابقه دیرینه است و به علت وجود مواد اولیه در بین دامداران و عشایر تقریباً اغلب خانواده ها به این فن آشنائی دارند. در استان اردبیل, منطقه خلخال, از نظر نوع بافت و میزان تولید آن, از مراکز مهم جاجیم بافی اردبیل به شمار می رود.
	سفالگری سفال عمدتا از خاکهای ثانویه ساخته می شود.  مهمترین خاک ثانویه انواع خاک رس است که با نام علمی Earthen Ware شناخته می شوند و رنگ طبیعی آنها از نخودی تا قرمز تغییر می کند. اصطلاح انگلیسی سرامیک دقیقا دارای مفاهیم سفال در زبان فارسی است که از واژه یونانی Kermose به معنای خاک رس گرفته شده است. پیشینه سفالگری در استان اردبیل به دوره اشکانیان و قبل از آنها می رسد.
	زیورآلات محلی مواد اولیه تولید فلزاتی نظیر برنج, مس, نقره و ... و سنگهایی مانند فیروزه, عقیق, یشم و ... می باشد. شیوه تولید بدین صورت است که ابتدا فلز را در کوره ذوب کرده و سپس آن را به کمک قالب به شکل موردنظر که اغلب دایره, چهارگوش, سه گوش, بته جقه, ماهی و ... می باشد, در می آورند. سپس با نشاندن سنگهای ذکر شده زیورآلات زیبایی از قبیل : النگو, انگشتر, زیورگیسوان, گردنبند, گوشواره و ... تهیه می نمایند.
	ملیله سازی ملیله سازی هنر صنعتی است که در آن فلز طلا و یا نقره را به مفتول های نازک (با سطح مقطع دایره یا چهارگوش و مضرس کردن لبه ها) تبدیل نموده و سپس مفتول های آماده شده را در قالبی که از قبل تهیه شده بوسیله انبری ظریف فرم داده و نقش اندازی می نمایند، سپس مرحله حرارت دادن و اتصال مفتولها بوسیله ماده ای بنام جوش نقره انجام می پذیرد. معمولا با ملیله طلا، زیورآلاتی چون سینه ریز،  گردنبند، انگشتر و گوشواره تهیه می نمایند .
	سازهاي سنتي سازهای ساخته شده توسط هنرمندان عبارتست از : سه تار, ساز آذری, کمانچه, تنبک, سنتور و ... که از چوبهای گردو, فوفل, توت, شمشاد و ... ساخته می شوند و در تکمیل آن از سیم های فلزی و گاه استخوان شتر و یا پوست حیوانات استفاده می نمایند. برای تزئین سازها از هنرهایی چون خاتم, خطاطی, نقاشی و ... بهره می گیرند.
	تذهيب تزئین نوشته ها و تصاویر با رنگ طلا و دیگر رنگهای طبیعی گیاهی یا معدنی مانند لاجورد, اخرا, نیلی و ... به همراه نقوش گل و گیاه و یا هندسی در هم تابیده. هنر تذهیب با استفاده از قلم مو و رنگهای گیاهی و معدنی و ورقه های طلا انجام می گرفته ولی امروزه تا حدودی از رنگهای آماده استفاده می نمایند.
	نگارگري (مينياتور) در قدیم ابزار کار توسط خود هنرمند تهیه می شد، از جمله قلم مو و رنگ. قلم موها را از موی سمور یا گربه که در غلافی از دم شاه بال کبوتر قرار می گرفت و با سیریش و نخ محکم می شد، می ساختند. رنگها از انواع گیاهان و مواد معدنی مانند زعفران, نیل و ... تهیه می شد. امروزه ابزار کار مدرن تر شده و کار نگارگری تا حدی دچار تحول گردیده است.  مروزه استاد فرشچیان و استاد میرباقری شیو های جدیدی ابداع کرده اند که در نوع خود بسیار زیبا و مایه افتخار این هنر و افتخار نقاشی ایران در نزد دیگر کشورها هستند.

دریافت كد گالری عكس در وب

دریافت كد گالری عكس در وب

خواستگاري رسمي و عقد خواني
پس از آنكه دختري مورد پسند قرار مي گرفت اقدام به خواستگاري رسمي مي شد . علامت قبول ازدواج از طرف خانواده دختر چاي شيرين بود و در اين روز از اقرباي دختر هم عده اي بدين مجلس كه به "شيرني ايچدي" معروف بود ، دعوت مي شدند . در اين مجلس ميزان مهريه و شرايط طرفين و تاريخ عقد مشخص مي شد نامزدي رسمي وقتي صورت مي گرفت كه مراسم مخصوصي به نام "شال اوزوك" انجام يابد اوزوك لفظ تركي و به معني انگشتري است و شال به همان معنائي است كه در زبان فارسي نيز مصطلح است.

عقدخواني
بين نامزدي و عقد خواني مدت زيادي طول نمي كشيد و از كسان طرفين براي مجلس عقد دعوت مي شد و اين دعوت غالباً از مردان مسن و ميانسال به عمل مي آمد . عقد خواني در خانه دختر به عمل مي آمد ولي مخارج آنرا خانواده پسر بر عهده داشت . وقتي كه صيغه عقد جاري مي شد مجلس در سكوت عميق و روحاني خاصي فرو مي رفت و همه به جملات خوانندگان صيغه توجه مي كردند . عروس در اتاق ديگري كه او را بر روي ظرف مسيني مي نشاندند و در وسط پارچه اي كه در بالاي سر او گرفته بودند . دو تكه قند را به هم مي سائيدند چون صيغه به پايان مي رسيد همه مباركباد مي گفتند . آنگاه با چاي و شيريني از حضار پذيرائي مي كردند .

پارچه كسدي
قبل از بردن عروس به خانه بخت جشن ديگري گرفته مي شد كه مختص زنها بود . مراد از اين جشن آن بود كه كسان طرفين دور هم بنشينند و لباسهاي عروس را بريده و بدوزند . ولي در طول زمان اين كار صورت تشريفاتي به خود گرفته مبدل به يك جشن رسمي براي نشان دادن لباسها و زينت آلات عروس به ديگران شده بود . در آن مجلس ، كه در خانه عروس برگزار مي شد . سازنده ها يعني خوانندگان و نوازندگان زن دعوت مي شدند و با پذيرائي هاي گرم جشن مي گرفتند و در ضمن آن لباسها و زينت آلاتي را كه خانواده داماد براي عروس آورده بودند به مهمانان نشان مي دادند . فرداي آن روز كساني از نزديكان داماد به اتفاق خياط به خانه عروس مي آمدند و قسمتي از پارچه ها را بريده براي روز عروسي لباس مي دوختند .

حنا گجه سي
حناگجه ، شبي بود كه فرداي آن عروس را به خانه داماد مي بردند . اين جشن هم در خانه عروس و هم درخانه داماد گرفته مي شد . حنا گجه خانه عروس مخصوص دختران و زنان جوان بود اينان ، از هر دو خانواده ، از بعد از ظهر آنروز به خانه عروس دعوت مي شدند و با او به حمام مي رفتند و غروب برگشته در خانه عروس جشن مي گرفتند و چون به دستهاي عروس حنا مي بستند از اين رو آنرا حنا گجه يعني شب حنا بندان مي گفتند . جشن خانه داماد هم با شركت پسران جوان برگزار مي شد و دوستان و همسالان وي در آنجا گرد آمده با او به حمام مي رفتند .

شب عروسي
بردن عروس به خانه داماد غالباً بعد از غروب صورت مي گيرد . در زمانهاي قديم بعضي از خانواده ها عروس را با اسب بخانه داماد مي بردند ولي بعد ها درشگه جانشين اسب شد و امروزه از ماشين استفاده مي كنند . بعد از ظهر روزي كه غروب آن عروس به خانه داماد مي رفت جهزيه او را به اضافه لباسها و تحفه هائي كه از روز نامزدي به بعد براي او آورده بودند ، به خانه داماد مي بردند . عروس را مشاطه آرايش مي داد و هنگام رفتن او به خانه داماد چادري به سرش مي انداختند و زنهاي مسني از خانواده او وي را همراهي مي كردند. يكنفر" ينگه" هم همراه آنها مي شد تا آداب و مراسم به حجله رفتن عروس را به وي بياموزد و در برابر كينه توزي احتمالي از او مراقبت كند . موقع رفتن عروس پدر وي ، و در صورت نبودن او برادربزرگ يا عموي او ، دم در خانه دعاي خير مي داد و خوشبختي او را آرزو مي كرد . در خانه داماد معمولاً شام تهيه مي شد و از مردان و زناني از بستگان طرفين دعوت به عمل مي آيد . رسم براين بود كه داماد سه تا سيب به پشت عروس بزند و به سر او نقل و نبات بريزد و پول نثار كند . در مدخل راهروي ساختمان مجموعه يا طشت مسين مي گذاشتند تا عروس از روي آن بگذرد و مثل مس در آن خانه محكم بماند .

ترك پلو
فرداي شب عروسي براي ناهار عروس غالبا مادرش "قويماق" مي فرستاد و براي شام او نيز از خانه پدرش ترك پلو مي آوردند . ترك غذاي مخصوصي است و آن پلويي است كه با زعفران و شكر و روغن مثل كته پخته مي شد . پلو را نيز گاهي با دو يا سه خورش مي پختند و همه آنها را با ديگ و ظرفهائي كه در آنها پخته بودند ، مي فرستادند. فرستادن ترك پلو هم داراي تشريفاتي بود و در خانه عروس براي شركت در اين مراسم از جمعي از نزديكان دعوت مي شد . هم چنين كسان داماد از اقرباي نزديك خود براي صرف اين غذا دعوت مي كردند .

اوز آشدي
عروس از ساعت ورود روي خود را از ديگران ، يعني مردان و زنان خانواده شوهر ، مي پوشانيد و روز اول براي آنكه نزد مادر شوهر يا خواهران وكسان داماد چادر از سر او بردارند هريك از آنها چيزي به وي هديه مي دادند . اين هديه بسته به تمكن مالي خانوادگي فرق داشت و در خانواده هاي متمكن سكه طلا بود و آنرا "اوز آشدي" مي گفتد يعني رونما .

بنده تخت
چون انتظار ورود مهمان براي خانواده داماد درمدت يك هفته و ده روز اول كار مشكلي بود لذا بعدها روز سوم عروسي را با اصطلاح عوامانه بنده تخت كه تحريف شده عبارت "بانو به تخت" است بدين كار اختصاص دادند و بعد از ظهر آنروز را به طور رسمي براي پذيرائي از مهمانان مشخص ساختند .

دریافت كد گالری عكس در وب

 موسيقي محلي استان اردبيل در قالب موسيقي اصيل آذربايجان به عنوان يكي از انواع موسيقي غني شرقي ، برگرفته از حقايق تاريخي و فرهنگي اين خطه است . موسيقي محلي اردبيل در دو گروه موسيقي رديفي يا مقام وموسيقي عاشيقي تقسيم مي شود. در اردبيل نوازندگان زن را سازاندا و نوازندگان مرد را عاشق مطرب مي نامند .
از ابزار موسيقي اين استان مي توان به قاوال كه همان دايره آذربايجاني است . بالابان (سازي بادي كه چون براي نواختن بن دو لب قرار مي گيرند ( به فارسي بالبان و به آذري بالابان ) تار (از سازهاي ذهي است كه با زخمه نواخته مي شود ) دهل ( همان ناقاراي آذري‌) دف كيميانجا (كمانچه ) و ... اشاره كرد.

دریافت كد گالری عكس در وب

 در برخي از مناطق اين استان چون منطقه مغان و ارسباران ، درميان عشاير كوچ نشين و ميان روستاييان استفاده از لباس هاي محلي توسط مردان و زنان عموميت دارد . لباس هاي محلي ايل شاهسون و ارسباران يكي از مهمت ترين جاذبه هاي فرهنگي به شمار مي آيند. مردان ايل پوشاك اختصاصي ندارند . پوشاك آنها كت وشلوار و كلاه ( معروف به كپي يا كلاه ترك دار و نظير كلاه مردان گيلان ) مي باشد .
پيراهن زنان ايل شاهسون از رنگ هاي متنوع و شاد تشكيل شده  و بلند است .
تنبان شليته اي است كه زنان مي پوشند و شبيه تنبان هاي بانوان گيلان ، بختياري و قشقايي است . جليقه  زنان شاهسون را پارچه هاي دوخته شده بدون آستين تشكيل مي دهد .

دریافت كد گالری عكس در وب

گيزلين پاچ
معادل فارسي اين کلمه "قايم موشک بازي" است و ترتيب بازي نيز تقريبا به همانگونه مي باشد . در اين بازي دسته اي از کودکان يک نفر را از بين خود وادار به بستن چشم يا روي کردن بديوار مي نمودند. آنگاه خود بي سر و صدا و به نحوي که او در نيابد از کنار وي دور شده هر يک در جائي پنهان مي گشتند دقايق بعد آنکه چشمش بسته بود با صداي بلند داد مي زد "گيزلين پاچ و گلديم قاچ" و بلافاصله در پي جستجوي آنها به اينطرف و آنطرف مي رفت و در يک مدت متعارف اگر موفق يافته يکي از آنها را پيدا مي کرد برنده مي شد و الا بچه ها از مخفي گاه خود در آمده به محل اوليه باز مي گشتند .


گيرجنه بازي
گيرجنه به معني فرفره در زبان فارسي امروزي است و مراد از آن جسمي است که بدور خود مي چرخد . اين کلمه در اردبيل و در معني خاص به تکه چوبي گفته مي شد که خراطها آنرا به شکل استوانه و به قطر تقريبي سه تا چهار سانتي متر و ارتفاع هفت تا هشت سانتيمتر مي تراشيدند و يک قاعده آنرا بشکل مخروط در مي آوردند . وسيله بازي غير از گيرجنه "قمچي" بود و آن عبارت از ترکه اي از چوب بود بطول تقريباً نيم متر که بر يک سر آن نواري از پارچه و قماش يا نخ کنفي و غيره مي بستند و طول اين نوار به درازاي چوب قمچي انتخاب مي کردند . گيرجنه را بر روي نوک تيز آن با دست و در روي زمين صاف مي چرخانيدند و سپس برآن مي زدند و بدين طريق آنرا به چرخش وا مي داشتند و چه بسا که ساعتها خود را با آن سر گرم مي ساختند .


چلينگ آغاج
نام فارسي آن "الک دولک" است ولي طرز بازي آن دو در اردبيل و تهران با هم فرق داشت . وسيله اين بازي دو تکه چوب دستي يکي بطول تقريبي 75 و ديگري 20 سانتيمتر بود که اولي را "آغاج" بمعني چوب و دومي را "چلينگ" مي گفتند . اين بازي در اردبيل دو مرحله داشت "توخماغي" و "ياني" در قسمت اول بازي که نوبت بازي با او بود آغاج را از يک سر در کف دست طوري مي گرفت که دو سه سانتي متر آن در بالاي دست و بقيه در زير دست او رو به پائين قرار گيرد آنگاه چيلينگ را بر روي آن دست و پشت بر آمدگي چوب مي گذاشتند و سپس آنرا به هوا مي انداختند و با پائين چوب محکم مي زد .


تکسن جوت
با خوراکيهائي مثل نخود چي و کشمش صورت مي گرفت و يکي از بازيکن ها از آنها را در مشت بسته خود گرفته از ديگري مي پرسيد "تک سن جوت" يعني تعدادي که در دست اوست طاق مي باشد يا جفت ؟ اگر جواب طرف با آنچه که در مشت او بود مطابق در مي آمد برنده مي شد و آن مقدار نخود چي يا کشمش را که در دست وي بود از او مي گرفت . اما اگر جواب او با آن مطابق در نمي آمد بازنده مي شد و به همان تعداد از آن خوردني به وي مي داد .
 

گلين و بيگچه
مهمترين بازي آنها عروسک بازي بود که بنام "گلين" مي ناميدند . گلين در زبان ترکي بنام "عروس" است و در عمل به مجسمه هاي بخصوصي گفته مي شد که به شکل عروس مي ساختند . در قديم خود دخترها آنها را مي ساختند و گاهي هنر قابل تحسيني در اين باب از خويش نشان مي دادند و عروسکهاي مي دوختند که در حد خود از بهترين آنهائي مي شدند که انسان مي تواند با دست و با مواد اوليه بسازد . مواد لازم براي ساختن ساده ترين آنها سر شاخه هاي نازک چوب و يپبه و چيتهاي رنگارنگ بودند دو تکه چوب را بشکل صليب و به اندازه اي که مي خواستند با نخ به هم مي بستند . آنگاه در قسمت بالاي آن با پنبه و گاهي با گذاشتن دگمه صورتي بشکل دايره ترتيب مي دادند و براي زيبائي روي آن پس از نقاشي پرده خارجي قلوه گوسفند را که پرده شفاف و حاکي ماوراء بود و بنام "بوئرگ" خوانده مي شد مي کشيدند.

بش داش
نحوه بازي چنين بود که يکي از آنها که نوبت بازي با او بود پنج سنگ مزبور را در کف دست گذاشته همه را با هم رو به بالا در هوا مي انداخت و بلافاصله پشت همان دست گذاشته همه را با هم رو به بالا در هوا مي انداختند و بلافاصله پشت همان دست را براي گرفتن آنها در مسير سقوط آنها قرار مي داد . اگر سنگها ولو يکي از آنها در پشت دست قرار مي گرفت همانها را بهمان شکل باز در هوا مي انداخت و اين بار با کف دست آنها را مي گرفت در حرکت سوم و چهارم و پنجم هم سنگها را در زمين مي ريختند و يکي از آنها را برداشته به هوا مي انداختند و تا گرفتن آن سنگهاي روي زمين را ابتدا دو تا دو تا بعد سه تا و يکي و بالاخره هر چهار تا را يکجا از زمين برداشته با همين دست که سنگها در آن بود سنگي را که از هوا پائين مي آمد مي گرفتند اگر موفق باين کارها نمي شدند خودشان مي مردند و بازي را تحويل طرف مي دادند . در مرحله ششم نوبت تعويض سنگها بود بدين معني که سنگها را همچنان در زير زمين مي ريختند و يکي را برداشته به همان شکل به هوا مي انداختند و تا گرفتن آن يکي از سنگها را برمي داشتند . در نوبت دوم که سنگها را به هوا مي انداختند آنرا که از زمين برداشته بودند با يکي از سنگها که در زمين بود عوض مي نمودند و بدين طريق پس از آنکه يک يک آنها را تعويض مي کرد مرحله هفتم بازي آغاز مي گرديد . در اين مرحله هم سنگها را به زمين ريخته يکي را برمي داشتند . آنگاه دو انگشت بزرگ و ابهام را بصورت دروازه اي در مقابل آنها مي گذاشتند و در فاصله ايکه سنگ برداشته شده را که به هوا انداخته بودند ، بگيرند . سنگهاي روي زمين را يک يک با دست ديگر زده از آن دروازه مي گذرانيدند . در مرحله هشتم سنگها را در کف دست گذاشته يکي را به هوا انداختند و تا گرفتن آن سنگهاي ديگر را يکجا روي زمين مي گذاشتند و با ر ديگر آن سنگ را که گرفته بودند به هوا انداخته تا پايین آمدن آن چهار سنگ ديگر را يکجا از زمين برداشته و سنگ به هوا انداخته شده را نيز مي گرفتند . اگر اين مراحل بپايان مي رسيد آن يکي برنده مي شد و هر گاه در وسط بازي با اصطلاح خودشان مي مرد بار ديگر که نوبت به او مي رسيد از همانجا که مانده بود بازي را تعقيب مي نمود .

دریافت كد گالری عكس در وب

 از غذاهاي محلي اين استان مي توان به آش شير،آش دوغ ، كوفته ، قيماق (سر شير) ترشي قرمه ، سبزي قورمه ، مسما،چخرتما،آب پياز، آ ش اوماج ، آش يارما ، خورش قاتق ، تاس كباب، حلوا زرد،تر حلوا ، حلواي زنجبل ، قيساوا،و قيقاناق(شيره شكر غليظ  جوشيده ،زغفران و تخم مرغ ) اشاره كرد.
قسمتي از شيريني ها و غذاهاي اين استان به سوغات اين شهرستان شهرت دارد كه از "آنها مي توان به سر شير ،كره ،آبنبات ، شيريني هاي محلي و تخمه آفتابگردان ، گردو ،عسل خالص سبلان ، (برگرفته از عصاره بر شهد گلهاي رنگارنگ و عطر آگين ) اشاره كرد . حلواي سياه استان نيز به صورت معجوني از جوانه گندم و كره طبيعي از ديگر سوغات نشاط بخش و مقوي است .
 
 

دریافت كد گالری عكس در وب

مجتمع آبدرماني سبلان
مجتمع آبدرماني سبلان و بزرگترين آبدرماني خاورميانه، با امکانات استخرهاي متعدد و بزرگ سرپوشيده حوضچه هاي آب گرم تحت فشار (جکوزي)، سوناي خشک و بخار، دوشها و وان هاي انفرادي متعدد، رستوران، خدمات پزشکي و درماني مجزا براي آقايان و بانوان، پارکينگ اختصاصي و ساير امکانات مورد نياز منطبق بر آخرين استانداردهاي جهاني آبدرماني هاي دنيا (داخل شهر) است. 

 مجتمع آبدرماني بش باجيلار
 با استخر سرپوشيده بزرگ شامل سوناي خشک و بخار ، آبگرم تحت فشار (جکوزي) دوشهاي انفرادي ، خدمات پزشکي و درماني و پارکينگ در داخل شهر است . آبگرم معدني گاوميش گلي (پر آب ترين و بزرگترين آب معدني ايران) و آب گرمهاي معدني قره سو ، ساري سو ، اعصاب سوئي ، پهنلو ، قهوه سوئي ، ژنرال ، يئل سوئي ، گوز سوئي در داخل شهر.
 

آبگرم بش باجيلار (پنج خواهران)

  چشمه آبگرم بش باجيلار در شهر سرعين واقع شده است. دبي 5 چشمه رويهم رفته 13 ليتر در ثانيه و بصورت دائمي، نشتي و جوشان در جريان است. دماي آب در داخل استخر در حدود 35 درجه و ظاهري کدر، کمي ترش مزه و کمي بودار است . خاصيت درماني : براي درمان بيماريهاي عمومي و تسکين دردهاي عصبي و مفصلي استفاده مي شود.

آبگرم ژنرال (جنرال)
 آبگرم ژنرال در شمال شهر سرعين واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دريا 2000 متر است . مانند ساير چشمه هاي اين شهر، اين چشمه نيز در کف دره قرار گرفته است . دبي آب 6 ليتر در ثانيه و دماي آن در حوض 43 درجه سانتي گراد و مزه آب کمي ترش و بيرنگ مي باشد . به علت داشتن عناصر فوق بيشتر براي تسکين دردهاي عضلاني و رفع روماتيسم استفاده مي شود.

آبگرم پهنلو 
 اين آبگرم در شمالي ترين نقطه شهر سرعين واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دريا به 1950 متر مي رسد . آبدهي چشمه در حدود 8/1 ليتر در ثانيه و به صورت دائمي و جوشان در جريان مي باشد. دماي آن در حوض 37 درجه سانتي گراد و هدايت الکتريکي آن براي 25 درجه حرارت 1360 و حالت نيمه اسيدي را دارد . خاصيت درماني: از آن در جهت درمان بيماريهاي عمومي و تسکين اعصاب و دردهاي مفصلي استفاده مي شود.

آبگرم قره سو (اعصاب سوئي)

اين چشمه در شهر سرعين و در جنب آبگرم ساري سو واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دريا 1950 متر و چشمه در کف دره قرار دارد. دبي آن در حدود 5 ليتر در ثانيه و داراي جرياني دائمي و متغير با فصول و نيز بصورت جوشان در سطح زمين پديد آمده است . PH آب در حدود 2/6 و هدايت الکتريکي آن براي 20 درجه حرارت 1300 است. نوع آب آن از نوع کلروبيکربناته سديک است. يکي از آبهاي مورد استفاده براي تسکين دردهاي روماتيسمي و نيز آرامش دهنده اعصاب و روان مي باشد.
أبگرم ساري سو 
 اين آبگرم در شهر سرعين واقع شده است. دبي آن در حدود 5 ليتر در ثانيه و جريان آب بصورت دائمي و متغير در فصول مختلف است. دماي آب در حوضچه اول 47 دره سانتي گراد و بودار و رنگ آن کمي مايل به سبز پسته اي است و مزه آب هم کمي ترش مي باشد . خاصيت درماني : براي دردهاي روماتيسمي ، مفصلي و بطور کلي براي تسکين دردهاي عضلاني اثرات سودمندي دارد .
آبگرم حمام شفا 
 حمام شفا در شهر سرعين واقع شده است. آب اين حمام از چشمه اي با آبدهي 5 ليتر در ثانيه تأمين مي گردد . دماي آب در حدود 40 درجه سانتي گراد و ظاهر آن کمي کدر، ترش مزه و بيرنگ و بي بوست . هدايت الکتريکي آن براي 25 درجه حرارت 1300 و PH آن 5/6 است . آب اين چشمه در رديف آبهاي معدني کلروبيکربنات سديک قرار دارد . خاصيت درماني : از آن براي درمان مفاصل، تسکين بيماريهاي عصبي و امراض جلدي استفاده مي شود

آبگرم قهوه خانه ممتاز دو (قهوه خانه يعقوب)
اين آبگرم نيز در داخل حياط قهوه خانه ممتاز دو واقع شده است . آبدهي اين چشمه چهار ليتر در ثانيه و جريان آن بصورت دائمي و متغير مي باشد. دماي آب در مظهر 47 درجه سانتي گراد است. ظاهر آب کمي تيره و مزه آن کمي ترش است. هدايت الکتريکي آن براي 20 درجه حرارت 1350 است. PH آن در حدود شش و آنيونهاي مهم آن کلرور، بيکربنات، کربنات و کاتيونهاي مهم آن منيزيم، سديم و پتاسيم مي باشد . براي درمان بيماريهاي سيستم حرکتي (درد دست و پا) و بيماريهاي عصبي استفاده مي شود .

دریافت كد گالری عكس در وب

چشمه گوز سوئي (آب چشم)

اين چشمه در کنار قهوه خانه ممتاز واقع شده است . دماي آب 21 درجه سانتي گراد و تقريباً اسيدي است. هدايت الکتريکي آن براي 20 درجه حرارت 900 است. مزه آب گس و بي بو است . از آب آن براي درمان بيماريهاي چشم استفاده مي کنند. اين چشمه در شهر سرعين و در ارتفاع 1940 متري از سطح دريا، بر روي کف دره واقع شده است . آبدهي آن 140 ليتر در ثانيه و يکي از پرآب ترين چشمه هاي اين ناحيه است . آب آن به صورت دائمي و جوشان در جريان است . دهانه آن پراکنده و دماي آب در حوض 46 درجه سانتيگراد است . خاصيت درماني : آب آن بعلت داشتن ترکيب کلروبيکربناته سديک و کلسيک براي درمان بيماريهاي عمومي، بيماريهاي سيتم حرکتي (دردهاي مزمت روماتيسمي) و بيماريهاي زنان ، خنازير و بيماريهاي قلبي و نيز تقويت عمومي بدن استفاده مي شود .
چشمه گل علی 
 دو چشمه آب معدنی به فاصله 50 متر از کف حوض کوچکی به اندازه 4×5 متر به عمق یک متر از چندین شکاف با گاز فراوان خارج می شود و به سوی پایین دره جریان می یابند .
چشمه اسد 
 این چشمه در حدود 100 متری چشمه اول گل علی واقع شده و آب آن بسیار زلال است . حرارت این آب 20 درجه می باشد .
چشمه سردابه
  این چشمه در یک کیلومتری شمال دهکده وکیل آباد در دره ای گسترده قرار دارد و فاصله آن تا اردبیل تقریباً 24 کیلومتر است . آب چشمه دارای بوی بد اما زلال است. اهالی منطقه آب تنی در این چشمه را برای درمان بیماری های جلدی و پادرد می دانند .
چشمه های بوشلی
 این چشمه ها به فاصله 5/4 کیلومتری جاده اردبیل به سراب در 45 کیلومتری غرب اردبیل واقع شده است . از این چشمه برای استحمام استفاده می شود و حرارت آن 49 درجه است و آب آن صاف و زلال و مزه اش نمکی و گزنده است . اهالی محل برای درمان رماتیسم و درد مفاصل و رفع خستگی از آن استفاده می کنند.
چشمه های قوتورسو 
 در60 کیلومتری جاده اردبیل- مشکین شهر و در 25 کیلومتری مشکین شهر روستائی وجود دارد که به لاهرود معروف است . در 24 کیلومتری این آبادی،چشمه قورتور واقع شده است . اهالی محل از شستن لباس در آب این چشمه خودداری می کنند و می گویند این کار باعث سوراخ شدن پوشاک آنها می شود .
چشمه خلخال 
 چشمه آب گرم خلخال در 22 کیلومتری شمال غربی هروآباد به فاصله 96 کیلومتری میانه از زمین خارج می شود . آب گرم خلخال از دسته آب های بی کربناته سدیک گرم و گاز دار است که در درمان بیماری های مفصلی ، رماتیسم مؤثر است .
چشمه قینرجه
این چشمه در جنوب غربی مشکین شهر و به فاصله تقریبی 22 کیلومتری آن واقع شده است. آب این چشمه از دسته آب های کلره سدیک گازدار خیلی گرم است و برای درمان لنفاتیسم ، راشیتیسم، بیماری های زنانه و برخی از رماتیسم های مزمن استفاده می شود و همچنین به سبب دارا بودن گاز، در زمینه بیماری های تنفسی کاربرد دارد .
چشمه ایلاوند ، گاومیش گلی ( پر آب ترین چشمه آب گرم سرعین است(
چشمه در حیاط قهوه خانه همت واقع شده و مقدار آب آن خیلی کم است ، قهوه خانه همت ، قهوه خانه ممتاز و ایلاوند از دیگر چشمه های آبگرم استان اردبیل به شمار می رود .

چشمه های بیله دره 
 چشمه های آب معدنی سرد بیله دره در سه کیلومتری شمال سرعین در دره ای واقع شده که از نقاط مختلف زمین خارج می شود . آب این چشمه شبیه به آب چشمه کاشا- اویان فرانسه است که خواص درمانی آن بر روی قسمت های مختلف بدن به قرار درمان بیماری های کلیه ، دستگاه تغذیه ای و کبد ، بافت ها ، مجاری ادرار و ... است .
چشمه ويلا دره گازدار (ويلادرق)
اين چشمه در روستاي ويلادرق و در ارتفاع 1800 متري از سطح دريا واقع شده است . دبي آن 18 ليتر در ثانيه و بصورت دائمي و سرريز در جريان است . دماي آن 18 درجه سانتيگراد و مزه اي کمي ترش و ظاهري شفاف و بي بو مي باشد . کاتيون و آنيونهاي موجود در آن بي کربنات و کلسيم است . هدايت الکتريکي آن براي 25 درجه حرارت 600 است . PH آن 2/5 و ترکيب آن بيکربنات کلسيم است . از آب اين چشمه براي مداواي سنگ کليه و تقويت اعصاب و درمان عوارض دستگاه گوارش استفاده مي شود .

دریافت كد گالری عكس در وب

آبشار گورگور خياوچاي

اين آبشار در مسير رودخانه خياو (خيوچاي) بوده و بلندي آبشار حدود 10-12 متر مي باشد و از نظر حجم جريان قابل توجه مي باشد . حوضچه اي دايره اي شكل درمحل ريزش آب ايجاد شده است. آبشار گورگور به علت منظره جالب طبيعي و وجود ماهي قزل آلاي قرمز در رودخانه و حوضچه و برخورداري از موهبت آبگرم معدني ملك سوئي و چشم اندازي از كوهستان سبلان (ارتفاعات دلي آلي، آيتار، هرم و كسري) جذاب و ديدني است.

آبشار سردابه

اين آبشار در نزديكي آبگرم معدني سردابه (24 كيلومتري غرب اردبيل) در دامنة شرقي كوه سبلان واقع است. ارتفاع آن حدود 20-15 متر و حجم جريان آن نسبتاً كم و محدود به خروجي چند چشمه بالادست مي باشد. شايان ذكر است حجم جريان اين آبشار در مواقع بارش و پيوستن جريانهاي سطحي حوزه آبخيز افزايش مي يابد. اين آبشار از محلهاي ديدني مجتمع آبگرم سردابه كه از نقاط گردشگري اردبيل است، مي باشد.

آبشار گورگور آلوارس
چشمه گورگور از جمله چشمه هاي مشهور منطقه سبلان مي باشد. اين چشمه در دره آلوارس يا قزل گوللر که يکي از عريض ترين و باصفاترين دره هاي سبلان است ، در ارتفاع 2420 متري از سطح دريا واقع شده است . آبدهي اين چشمه بسيار بالا بوده و آب از خلل و فرج ديواره صخره اي مشرف به دره با فشار بيرون مي آيد.

آبشار آقبلاغ

اين آبشار در خلخال و در كوه آق داغ (سفيدكوه) قرار دارد. وجود گونه هاي متنوع گياهي، درختي و علفي در پيرامون اين آبشار زيبائي آن را دوچندان مي نمايد. نزديكترين راه ارتباطي به آقبلاغ از طريق يك راه پياده رو از روستاي لرد بخش شاهرود خلخال ميسر است. در دامنه اين رشته کوه چشمه سارهاي فراواني وجود دارد که تأمين کننده آب جريانهاي چون ميانرودان ، گلبند رود ، رودخانه زال و... مي باشد . مهمترين چشمه اين ناحيه که آبدهي قابل توجهي دارد، چشمه آق بلاغ است . اين چشمه در دامنه شرقي قله مرکزي آق داغ قرار دارد . اين چشمه بلافاصله پس از خروج ، آبشار بسيار زيبا و با دورنماي جالب و ديدني و سفيدرنگ تشکيل مي دهد.

دریافت كد گالری عكس در وب

مساحت جنگل ها وبيشه زار هاي طبيعي استان اردبيل بالغ بر 6/61968 هكتار برآورد مي گردد كه در سه ناحيه رويشي خزري ( هيركاني ) – ارسباراني و ايران- توراني واقع شده است . گونه هاي غالب جنگل هاي استان اردبيل را فندق ، ارس ، بلوط ، زبان گنجشك ، افرا تشكيل مي دهند . سرانه جنگل در استان اردبيل حدود 04/0 هكتار ( 400 متر مربع ) مي باشد . براي رسيدن به سطح سرانه جنگل در كشور استان اردبيل به بيش از 200 هزار هكتار جنگل كاري نياز دارد . در حال حاضر براي دو ناحيه رويشي ( خزري و ارسباراني ) جنگل هاي استان اردبيل طرح مطالعاتي تهيه شده است . 
ناحيه ي رويشي هيركاني در اردبيل ، مناطق فندقلو را شامل مي شود كه سطحي در حدود 6/5723 هكتار را در بر مي گيرد . اين ناحيه داراي تيپ هاي مختلف الف ) تيپ خالص فندق ب) تيپ راش- ممرز ستان ج) تيپ بلوط – ممرزستان د) تيپ فندق – ممرزستان مي باشد كه گونه هاي همراه آن عباتند از : ازگيل ، زالزالك ، شير خشت ، هفت كول ، سياه اربه ، ال اسبي جنگل هاي اين منطقه داراي تاج پوشش متفاوت در مناطق مختلف مي باشد كه حدود متوسط تاج پوشش 60-50 درصد مي باشد .
ناحيه ايران توراني در استان اردبيل مناطق جنگلي شهرستان هاي كوثر و خلخال را شامل  مي شود كه در دو منطقه ي ارسستان و پهن برگان واقع شده است . در منطقه ارسستان گونه غالب ارس بوده كه گونه هاي همراه عبارتند از : بنه ، بادام وحشي ، كيكم ، آلوچه وحشي ، تنگرس ، زالزالك و ...   در منطقه پهن برگان در بخش اندبيل خلخال گونه غالب بلوط به همراه گونه هاي : افرا، زبان گنجشك ، وليك و ... مي باشد .
مساحت اين جنگل ها در حدود 15/43029  هكتار مي باشد . ناحيه رويشي ارسباران شامل مناطقي در شهرستان هاي مشگين شهر ، پارس آباد و مغان و گرمي ميباشد . گونه ي غالب دراين مناطق گونه بلوط بوده كه همراه با گونه هاي زبان گنجشك افرا ، فندق ، وليك ، آلوچه و زالزالك به وفور يافت ميشود مساحت اين جنگل ها در شهرستان مشگين شهر 25/5212 هكتار ، در شهرستان گرمي هكتار4/722 ودر پارس آباد مغان 5/455 هكتار و در شهرستان بيله سوار 2/502 هكتار برآورد مي گردد  . اين جنگل ها به صورت پراكنده در اين مناطق قرار دارند كه خود دليل بر نابودي اين جنگل ها مي باشد . از جمله عوامل ديگر تخريب اين جنگل ها وجود دام در داخل جنگل ، استفاده بي رويه مردم از درختان ، تخريب اراضي جنگلي به منظور ايجاد اراضي زراعي و ... مي باشد .
 

آمار وضعيت جنگلها و بيشه زار هاي طبيعي استان اردبيل به تفكيك شهرستان ها 

زيستگاه آقابابا 
 در 83 کيلومتري شمال شرق مشگين شهر ، در کوههاي آقابابا واقع شده است . این زیستگاه 70 کيلومتر مربع وسعت و 1200 متر از سطح دريا ارتفاع دارد . اين منطقه محل زيست وحوشي مانند کل و بز ، گرگ ، خرگوش ، خوک و کبک است .
 

زيستگاه ارباب کندي اين زيستگاه در 42 کيلومتري شمال شرق مشگين شهر و 55 کيلومتري شمال غرب اردبيل واقع شده است. زيستگاه ارباب کندي 70 کيلومتر مربع وسعت دارد و در ارتفاع 1500 متري از سطح دريا قرار گرفته است . کل و بز ، خوک ، گرگ ، روباه ، خرگوش ، کبک و مرغابي از جمله وحوشي هستند که اين منطقه را مأمن زيست خود ساخته اند .

زيستگاههاي آزاد 
 دو جاق ، قزل یره ، ملا احمد ، اوچی دره سی ، قره باغلار ، کناره های رود ارس ، ازناو ، فیروزآباد مشگول ، پارس اباد و پیرآغاجی ، شیروان دره ، دره موئل ، پرزند ، منطقه مرزی موران ، اولاغان و یوزداغ از جمله زیستگاه های آزاد استان اردبیل است .

زيستگاه حاجيلو 
 اين زيستگاه در 22 کيلومتري شمال مشگين شهر در کوههاي حاجيلو واقع شده است. زيستگاه حاجيلو داراي 70 کيلومتر مربع وسعت و ارتفاعي حدود 1900 متر از سطح دريا است و حيواناتي مانند کل و بز ، خوک ، گرگ ، خرگوش ، روباه و کبک اين منطقه را به عنوان محل زيست خود برگزيده اند .
زيستگاه حسن دره سي : اين زيستگاه در حدود 60 کيلومتر مربع وسعت دارد و در کوههاي زيوه در ارتفاع 1700 متري از سطح دريا واقع شده است. موقعيت مکاني اين زيستگاه ، 80 کيلومتري شمال شرق مشگين شهر است و حيواناتي مانند کل و بز ، خوک ، خرگوش ، گرگ ، روباه و کبک در آن زندگي مي کنند.
زيستگاه هوشنگ ميداني و قره گؤل : اين ميدان ، منطقه اي مسطح است که در دامنه شمال غربي سبلان به ارتفاع 2725 متر واقع شده است . تالاب قره گؤل نيز به قطر تخميني 300 متر در قسمت شمال غربي دامنه هاي هرم و جنوب شرقي زيستگاه هوشنگ ميداني ، در ارتفاع 2820 متري از سطح دريا واقع شده است . حيوانات و پرندگان وحشي در هوشنگ ميداني و تالاب قره گؤل متنوع اند علاوه بر کبک معمولي و کبک دري که شمارش آنها ناممکن است ، اين منطقه زيستگاه قوچ و ميش ارمني است .

زيستگاه خروسلو 
 در 95 کيلومتري شمال شرق مشگين شهر کوههاي خروسلو واقع شده است و محل زيست انواع وحوش مانند آهو ، کل و بز ، گرگ ، روباه ، خرگوش ، باقرقره و هوبره است .

رودخانه آغلاغان 
 آن بخش از رودخانه بالخلي که در اين محدوده واقع است و کمتر در معرض آلودگيهاي زيست محيطي قرار دارند از زيستگاههاي مهم ماهي قزل آلاي خال قرمز و ديگر ماهيان رودخانه اي محسوب مي شوند .

زيستگاه سروان دره سي 
 زيستگاه سروان دره سي به فاصله 25 کيلومتري جنوب شرقي مشگين شهر قرار گرفته است و در حدود 105 کيلومتر مربع است . در اين زيستگاه که200 متر از سطح دريا ارتفاع دارد ، کل و بز ، خرس قهوه اي ، قوچ و ميش ، گرگ ، خرگوش ، روباه ، کبک و کبک دري زندگي مي کنند .

زيستگاه ها شيروان دره سي 
 "شيروان دره سي" زيستگاهي است که در 20 کيلومتري جنوب شرق مشگين شهر قرار دارد . ارتفاع سطح آن 2200 متر و مساحت آن را 75 کيلومتر مربع برآورد کرده اند . زيستگاه "شيروان دره سي" ، محل زندگي دايمي وحوش مانند کل و بز ، خوک ، روباه ، گرگ ، قوچ و ميش ارمني ، خرگوش ، کبک ، کبک دري ، قمري ، فاخته و شماري از پرندگان مهاجر است .

زيستگاه تنبق 
 اين زيستگاه در شمال غرب مشگين شهر واقع شده است و 18 کيلومتر با آن فاصله دارد . در حدود 70 کيلومتر مربع مساحت دارد و محل زيست کل و بز ، خوک ، خرگوش ، گرگ و کبک است . اين منطقه در ارتفاع 1800 متري از سطح دريا قرار گرفته است .

زيستگاه موويل 
 اين زيستگاه درند موويل در جنوب مشگين شهر و در غرب کوههاي هرم سبلان واقع است. ارتفاع اين منطقه از سطح دريا 3200 متر است و استراحتگاه قوچ و ميشهاي منطقه است . در اين زيستگاه ، قوچ و ميش ارمني ، کل و بز از نوع سفيد طوقدار ، کبک دري ، خرس قهوه اي و خاکستري ، گرگ ، خوک ، خرگوش ، انواع پرندگان شکاري و لاشخور زندگي مي کنند .

زيستگاههاي خشکي 
 زيستگاههاي خشکي يا خاکي يا زميني در جهان حدود 80 درصد انواع رستني ها و جانوران را در خود جاي مي دهند و از آنها حمايت مي کنند . موجودات جاندار در اين زيستگاهها به نهايت درجه تنوع و تکامل رسيده اند .

نئور 
 زیستگاه نئور با وسعتی حدود هزار هکتار در 30 کیلومتری شهرستان اردبیل قرار دارد .

دریافت كد گالری عكس در وب

 در ايران برطبق تعريف مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي وزارت صنايع آب معدني به آبهائي گفته مي شود که داراي املاح معدني، عناصر جزئي يا ديگر ترکيبات باشد و مستقيماً از چشمه يا نقاط حفر شده از طبقات زيرزميني بدست آمده و داراي خواص بهداشتي و درماني باشد و سرانجام مورد تائيد و بررسي متخصصان ذيصلاح قرار گرفته باشد . چشمه هاي معدني يا آبهاي معدني معمولاً به آبهايي گفته مي شود که از تشکيلات زمين ساخت خارج و داراي اثرات بيولوژيک و خواص درماني بوده و توسط مجامع علمي و پزشکي تأييد شده باشند . استان اردبيل بويژه منطقه توده آتشفشاني سبلان از نظر تعداد فراواني چشمه هاي معدني در سطح کشور بي نظير و معروف مي باشد .

رودخانه ارس
ارس مهمترين و پرآب ترين رودخانه شمالي ايران در منطقه آذربايجان است که از غرب جلفا تا اصلاندوز مغان (استان اردبيل) در طول نوار مرزي ايران و جمهوري آذربايجان جريان دارد . ارس که در زبان آذربايجاني "آراز" گفته مي شود پس از طي مسافتي سرانجام به درياي خزر مي ريزد . دو سد بزرگ يکي در محل قزل قشلاق ماکو و ديگري سد انحرافي ميل مغان در غرب اصلاندوز و سد خدآفرين در ناحيه خمارلو که روي اين رودخانه ساخته شده است . در بستر رودخانه ارس 805 جزيره کوچک و بزرگ خالي از سکنه وجود دارد که به زبان محلي به آن "شام" مي گويند .

رودخانه بالخلي 
 بالخلي از جمله رودخانه هاي دائمي استان مي باشد که از گردنه بالخلي "جنوب غربي شهر نير" حد فاصل دو رشته بزقوش و سبلان سرچشمه مي گيرد ، سرشاخه هاي مهمي نظير برجلو چاي ، سقزچي چاي ، آغلاغان ، جوراب چاي ، درويش چاي ، لاطران چاي و... در مسير به اين رودخانه پيوسته و آنرا پرآب مي سازند . اين رودخانه از وسط شهر اردبيل مي گذرد و سرانجام در شمال اردبيل به رودخانه قره سو تخليه مي شود.

رودخانه قره سو 
 رودخانه قره سو از رشته کوههاي تالش (باغرو) در شرق اردبيل سرچشمه مي گيرد و در مسير خود ضمن عبور از دشت اردبيل آبهاي جاري اين قسمت از جمله بالخلي چاي را جمع آوري مي نمايد . اين رودخانه دامنه هاي شمالي توده سبلان را دور زده و در شمال غرب شهر مشکين شهر در محل کوجنق آب رودخانه اهر چاي را نيز دريافت کرده و سپس با يک انحراف قائم به سمت شمال جريان مي يابد و نام درود (دره رود) مي گيرد و سرانجام در محل اصلاندوز به رودخانه مرزي ارس تخليه مي شود  .

رودخانه خياو 
 خيوچاي يا خياوچاي از سرشاخه هاي مهم رودخانه قره سو در شهرستان مشکين شهر است. اين رودخانه از ارتفاعات هزار ميخ ، آيي قاري ، دلي آلي ، جنوار داغي سرچشمه مي گيرد و سرتاسر دره موئيل را طي نموده و به قره سو مي ريزد . اين رودخانه مهم ترين زيستگاه ماهي قزل آلاي خال قرمز در استان اردبيل مي باشد.
 
رودخانه هروآباد 
 هروچاي در شهرستانهاي خلخال و کوثر که جنوبي ترين شهرستانهاي استان اردبيل محسوب مي شوند ، جريان دارد . اين ناحيه وسيع توسط چندين روخانه بزرگ و کوچک زهکشي شده و تمامي آبهاي سطحي آن از طريق قزل اوزن و سفيدرود به درياي خزر مي ريزد . هروچاي از ارتفاعات جنوب شهر خلخال سرچشمه گرفته و بسوي شمال مي رود . آرپا چاي تقریباً در همان امتداد ولي در جهت مخالف از شمال به جنوب جاري است .

دریافت كد گالری عكس در وب

 كوه کوهستان ارسبالان(قراداغ)
اين کوهستان از سوي غرب به دره رودخانه «خال پيلرچاي»، از جنوب به دره رودخانه اهرچاي و قره سو ، از شرق به مرز ايران و جمهوري آذربايجان و از شمال به رودخانه ارس محدود است . کوهستان ارس را مي توان دنباله رشته کوه هاي قفقاز به شمار آورد که دره ارس آن ها را از هم جدا مي کند. اين کوهستان که 9500 کيلومتر مربع وسعت دارد، از کوه هاي به نسبت بلند تشکيل يافته است که بلندترين قله آن ، کوه "سورجر تپه" به ارتفاع 2946 متر است .
 

رشته سبلان – جلفا 
 اين رشته ، از کوهپايه هاي غرب آغاز مي شود و رو به غرب تا شمال تبريز ادامه مي يابد و از آن جا به سوي شمال غربي منحرف مي شود و سرانجام به دره آغ چاي مي انجامد . رشته کوه سبلان – جلفا بيش از 260 کيلومتر درازا دارد و عرض آن در باريک ترين محل (جنوب اهر) به 31 کيلومتر و در پهن ترين محل به حداکثر 70 کيلومتر (شمال سراب) مي رسد . مساحت آن نيز 12900 کيلومتر مربع است . اين رشته کوه ، از شرق به غرب به ترتيب از کوه هاي مهم تشکيل مي شود که بلندترين آن ها قله سبلان به ارتفاع 4811 متر است که در 41 کيلومتري غرب اردبيل است . سبلان در غرب شهر اردبيل، 4811 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. ارتفاع نسبي آن نسبت به دره قره سو در حدود 3400 متر است . رشته کوه آتشفشاني خاموش سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبيل آغاز مي شود و در جهت شرقي – غربي به طول 60 کيلومتر و عرض تقريبي 48 کيلومتر تا کوه قوشاداغ درجنوب اهر امتداد مي يابد . سبلان پس از دماوند معروف ترين کوه آتشفشاني خاموش ايران است که بر اثر فعاليت هاي آتشفشاني ، مخروط قله آن شکل گرفته است و در دهانه مخروطي آتشفشان ، درياچه اي بسيار زيبا به وجود آمده است که در طول سال پوشيده از برف و يخ است . بلندترين قله سبلان «سلطان ساوالان» نام دارد و دومين قله آن را «حرم داغي» مي گويند که نوکي تيز و غيرقابل صعود دارد . قله سوم که ارتفاع آن نسبت به سلطان ساوالان کم تر است، کوه «جنوار داغي» نام دارد. يکي از ويژگي هاي بارز منطقه سبلان، وجود ده ها چشمه معدني آب گرم است که در اطراف اين کوهستان از سرعين گرفته تا «قوتورسو» پراکنده اند. اين آب ها، بيشتر در سرعين متمرکزاند. سبلان از ديدگاه زيست محيطي، منطقه اي پربار است. وجود زيستگاه هاي حيات وحش، درياچه ها، برکه هاي آب به عنوان زيستگاه پرندگان و گياهان متنوع، مراتع گسترده، رودخانه هاي پرآب، چشمه هاي زلال و گوارا، آب و هواي مطبوع همه و همه حکايت از باروري منطقه با اکولوژي بي مانند دارد . زيستگاه هاي وحوش در ارتفاعات پايين شمال و شمال شرقي سبلان است که تا جاده مشگين شهر به اردبيل را در بر مي گيرد و گذار اصلي مهاجرت و ييلاق – قشلاق قوچ و ميش ارمني محسوب مي شود و داراي وضعيت زيستگاهي مناسب است

رشته کوه باغرو (تالش)
 باغرو طولاني ترين رشته کوه در استان اردبيل مي باشد. اين رشته امتداد سلسله جبال البرز است که از خراسان تا قفقاز کشيده شده است. رشته کوه باغرو در موازات کناره درياي خزر سرتاسر شرق استان را فرا گرفته و خط الرأس آن حوزه خزري را از استان اردبيل جدا ميکند. اين رشته کوه از منتهي اليه شرقي کوههاي صلوات (برزند) آغاز و در سرتاسر حدود شرقي استان با افزايش تدريجي ارتفاع به طرف جنوب کشيده شده است و در خارج حدود استان، سرانجام به رشته کوه البرز مي پيوندد. رشته کوه باغرو در قسمتهاي مختلف خود به نامهاي پشته سارا ، تالش ، پلنگا نيز ناميده مي شود . رشته پلنگا در حوالي درياچه نئور از رشته اصلي منشعب و در سراسر شهرستان خلخال کشيده شده است . بلندترين نقطه اين شاخه فرعي قله 3322 متري آق داغ و کوههاي پلنگا (2886 متر)، سهدي (2715 متر) و ازنو (2412 متر)، از ديگر قلل آن مي باشند .
صلوات داغي
از شمالي ترين نقطه استان ادامه رشته کوه قره داغ (سياه کوه) که از استان آذربايجان شرقي به سمت شرق کشيده شده است،گذشته و به دره رودخانه قره سو و دره رود ختم مي شود. شاخه اي از اين رشته کوه در آنسوي دره رود که به کوههاي خروسلو و شاخه اي ديگر به کوههاي برزند (صلوات داغ) مي پيوندد .
 

 قله سرجرتپه - قله سلطان ساوالان - حرم داغی - جنوارداغی - گوی داغ - کسری داغ - آغان داغ - قزل گل داغی

دریافت كد گالری عكس در وب

 شورابيل 
 اين درياچه قبلاً بسيار شور بوده است ولي امروزه با افزوده شدن آب شيرين از شوري آن کاسته شده ، بطوريکه نوعي ماهي در آن پرورش داده مي شود . اين درياچه داراي امکانات تفريحي ، ورزشي و فرهنگي بسياري از جمله قايق راني ، پيست دو و ميداني ، دوچرخه سواري ، باغ وحش ، هتلهاي مجهز و زيبا، مجموعه شهر بازي براي بچه ها ، رستوران در وسط درياچه و ... است . اين درياچه در 48 کيلومتري جنوب شرقي اردبيل بطرف خلخال در يکي از دره هاي کوهستان با غيروو در ارتفاع 2500 متري از سطح دريا با مساحتي بالغ بر 210 هکتار و عمق متوسط پنج متر يکي از زيباترين و ديدني ترين درياچه هاي ايران مي باشد . در حال حاضر نوعي ماهي قزل آلاي رنگين کمان که از زمره بهترين نوع ماهيان دنيا مي باشد در آن پرورش داده مي شود که هر ساله تعداد زيادي از مردم جهت ماهيگيري و کوهنوردي و استفاده از مناظر بديع و بي نظير منطقه و هواي خنک و مطبوع آن به درياچه روي مي آورند .
 

درياچه نئور 
 اين درياچه در فاصله 42 کيلومتري جنوب شرقي اردبيل در ارتفاع 2480 متري از سطح دريا قرار دارد. راه اصلي دسترسي درياچه جاده روستائي آسفالته به طول 13 کيلومتر مي باشد که از کيلومتر 29 جاده بين شهري اردبيل – خلخال در محل قريه بودالالو بطرف شرق منشعب مي شود . اين درياچه با متوسط 257 هکتار مساحت بزرگترين درياچه آب شيرين استان مي باشد . در حال حاضر نوعي ماهي قزل آلاي رنگين کمان که از زمره بهترين نوع ماهيان دنيا مي باشد . در آن پرورش داده مي شود که هر ساله تعداد زيادي از مردم جهت ماهيگيري و کوهنوردي و استفاده از مناظر بديع و بي نظير منطقه و هواي خنک و مطبوع آن به درياچه روي مي آورند. گونه هاي جانوري آن شامل: خرس قهوه اي – گرگ – روباه – خوک – مار – مارمولک – قورباغه – اردک – خوتکا – آنقوت – کبک – چکاوک – چنگر – بلدرچين – عقاب طلايي – زاغ و انواع پرندگان گنجشک سان مي باشد.
 

چشمه بولاغلار
 بولاغلار در شمال شهر نير و به فاصله حدود 400-300 متري خارج از محدوده آن شهر و ار تفا ع متوسط منطقه حدود 1610متر از سطح دريا سيما ي طبيعي آن كوهستاني و مشجر  واز فضاي سبز دلنشين و چشم انداز بديعي برخوردار است.رودخانه آغلاغان يكي از مهمترين زيستگاه هاي طبيعي ماهي قزل آلاي خال قرمز مي باشد.
چشمه ازناو
ازناو يا ازنو منطقه اي كوهستاني است كه در جنوب شهر خلخال واقع شده است.بلندترين نقطه اين محدوده قله ازنو مي باشد كه در 2350 متر از سطح دريا ارتفاع دارد واز دامنه ضلع غربي اين قله و از ارتفاع حدود 1900متري چشمه آبي گوارا و خنك با دبي بسيار بالا خارج مي شود كه به چشمه از ناو شهرت دارد به سبب وجود 5غار طبيعي بزرگ و كوچك در سازه هاي آهكي،شرايط زيستگاهي بسيار مناسب براي كبك و كل و بز وحشي وجود يك پرورش ماهي قزل آلاي رنگين كمان،موقعيت كوهستاني،پوشش گياهي مرتعي و درختچه اي و راه ارتباطي مناسب اين منطقه از قابليت هاي توسعه مناسبي برخوردار است.
چشمه مير عديل
چشمه مير عديل يا مير عادل از جمله چشمه هاي پرآب و گوارا و با مناظر و چشم انداز هاي بديع شهرستان خلخال است كه در شمال شرقي روستاي اندبيل قرار دارد.چشمه مير عديل در ارتفاع حدود 2000متري ضلع غربي رشته باغرو مي باشد.

چشمه شاه بلاغي
شاه بلاغي يكي از روستاهاي شهرستان نير است كه در فاصله 7 كيلومتري شرق شهر نير و25 كيلومتري جنوب غربي اردبيل در مسير جاده اردبيل-تبريز واقع شده است ناحيه وسيعي از جنوب غربي روستا كه در مسير جاده بين شهري فوق قرار دارد.مجتمعي از چشمه هاي كو چك و بزرگ با آب خنك و گوارا فراگرفته و اراضي را با چمن زارهاي طبيعي همراه با درختان بيد كهنسال در حواشي به وجود آورده است.
چشمه هاي معروف استان اردبيل

لنگان بولاغي، شاه بولاغي، آقبلاغ، داشطي بولاغ، قاشقا بولاغ، دلي آلي بولاغي، اطاقلي بولاغ، گوزه بولاغ، قارا بولاغ، ترشو، چشمه قوتور سويي چايي(گوگردي سرد)، داغ بولاغ، تكله بولاغي، آلا بولاغ، قانلي بولاغ، جيني بولاغ، آجي بولاغ، قيرخ بولاخ، گورگور بولاغ، سسلي بولاغ، بوكموش بولاغ، حاج زال بولاغ، كلخوران فولادلو، قوتور بولاغي، باتمان بولاغي، عيسي باتمان بولاغي، نيره گر، شيران چشمه، شاه بولاغي، بولاغلار، گوئر چين، آيرانلي بولاغ، داشبلاغ، آقبلاغ كرد، پير آغاج بولاغي، از نو بولاغ، مير عديل، خرناب، آقبلاغ

دریافت كد گالری عكس در وب

 مقبره امامزاده سيدابوالقاسم (ع) (قره داش)
آرامگاه امامزاده سيدابوالقاسم در قسمت غربي سرعين واقع شده است . بعد از شهادت سيدابوالقاسم (ع) قبر متبرکه امامزاده در اين محل واقع مي شود و بر روي آن سنگهاي سياهي که نحوه شهادت و موقعيت قبر بر روي آنها نوشته شده بوده باقي مي ماند ، به همين سبب به قره داش (سنگ سياه) نيز مشهور مي باشد . در زمان صفويان اين امامزاده مورد شناسائي قرار گرفته و آرامگاهي بر روي آن ساخته مي شود ، آثار آرامگاه ساخته شده در آن زمان تا چند دهه اخير باقي بوده که مقداري از آن بر اثر عوامل طبيعي از بين رفته و در اثر زلزله سال 1375 بطور کلي از بين رفته که باعث گرديد بنا و آرامگاهي جديد بر روي آن احداث کنند .
مقبره امین الدین جبراییل 
 این مقبره که متعلق به امین الدین جبراییل پدر شیخ صفی الدین اسحق جد سلاطین صفوی است ، در روستای کلخوران اردبیل واقع شده است . تاریخ بنای اولیه به نیمه اول قرن دهم هجری قمری مربوط است .  در ازاره مدخل ورودی کاشی کاری شده و بالای آن یک بیت شعر نوشته شده است . بالای درب ورودی ، تصویر یک شیر و یک پلنگ در دو سوی پنجره نقاشی شده و هر یک با یک زنجیره بسته شده اند و نشان از سبک و سیاق منسوب به دوره صفوی و اوایل سده یازدهم هجری دارند .  رواق ، بنایی است مستطیل شکل که با طاق ضربی آجری پوشیده شده و دو سوی خاوری و باختری آن نیز ، دو خواجه نشین منظم ساخته شده است که طاق ضربی آجری دارد . سقف رواق و خواجه نشین ها گچبری است و با رنگ های آبی و طلایی و با اسلیمی های ساده و توریقی و گل های شاه عباسی نقاشی شده اند . ازاره رواق ، با کاشی معرق و در برخی قسمت ها با کاشی های هشت ضلعی منظم فرش شده و حد فاصل چهار کاشی ، با مربع های کوچک پوشیده شده است . رواق مقبره از نظر تزیینات و رنگ، ملایم و هماهنگ می باشد . ازاره کاشی کاری ، مجموعه گچبری و نقاشی سقف و دیوارها را که در عین سادگی از تنوع شگفت از جهت طرح های مختلف برخوردار است در بر گرفته و فضایی مناسب را برای زایران فرآهم آورده است . در این میان، در چوبی مقبره که خود یکی از آثار بسیار ارزنده و جالب هنری می باشد ، بر جای مانده است . روی این در، منبت کاری های چشمگیر بر اساس تقسیم بندی هندسی کار شده و اشعار گوناگون در قسمت های مختلف آن برجسته کاری شده است . پس از آن که از این در چوبی، وارد مقبره می شویم ، اتاقی به شکل مربع با چهار رواق قرار دارد که همه آن ها مانند راهرو، ضربی آجری بوده و از داخل، گچ بری ومقرنس کاری شده است . همه سطوح آن در بدنه دیوار و سقف ، با اسلیمی های مختلف و ترنج ها و شاه عباسی ها نقاشی شده اند . آخرین تعمیرات و مرمت کاری در این قسمت مقبره به سال 1030 هجری قمری مربوط می باشد و طاهر بن سلطان محمد نقاش ، آن را انجام داده است . در متن بقعه مقبره ، صندوق ساده شیخ جبراییل قرار گرفته که ابعاد آن 50/1× 2×3 متر است . در بدنه دیوارهای بقعه، لوحه ای کمربندی از کلام خدا گچبری شده است . در دو سوی شاه نشین جنوبی مقبره ، دو اتاق شش ضلعی به قطر 30/3 متر و اضلاع 25/1 متر ساخته شده است که از ویژگی های معماری مانند طاقچه بندی دیوارها ، مقرنس کاری سقف ، گچبری و نقاشی های سطوح گوناگون اتاق ها برخوردار است . این اتاق ها مجموعه ای از انواع اسلیمی ها و ترکیبی از رنگ های سبز ، آبی خاکستری ، قهوه ای ، قرمز ، فیروزه ای در متن ها و صورتی ، سفید و طلایی بر گل ها و اسلیمی ها است .
مقبره شاه اسماعیل صفوی 
 مقبره شاه اسماعیل اول صفوی ، بنای کوچک ، مربع شکل با گنبد روپوش آجری است . سقف این گنبد با نقاشی های طلایی تزیین شده است . یک صندوق خاتم کاری مرصع نفیس بر روی مرقد نهاده شده که از شاهکارهای هنری بسیار ارزشمند دوران صفوی است .کف و ازاره مقبره شاه اسماعیل با کاشی گلدار و بالای آن با کاشی آبی زرنگار پوشیده شده است . بالای آن ها یک ردیف حاشیه اسلیمی ماری و گل های ظریف شاه عباسی شده و بالاتر از آن، کتیبه ای سرتاسری با خط ثلث در متن مشکی گچبری شده است . بالای آن دو ردیف ، حاشیه ای دیگر با اسلیمی خرطوم فیلی و توریقی نقاشی شده است . از این حاشیه ، فیل گوش ها و آویزهای سقف آغاز می شود که به گونه ای بسیار زیبا در متن مشکی نقاشی و طلاکاری شده است . روی مقبره شاه اسماعیل گنبدی ساخته شده که کاشی های سفید آبی و فیروزه ای در متن اسلیمی و آجری با خط ثلث نام ائمه اطهار تزیین شده است . بالای این گنبد ، پنج شمشیر نصب شده است که نماینده اسلحه خانواده هایی بوده که به شاه اسماعیل در رسیدن به سلطنت کمک کردند .
مقبره شیخ حیدر 
 مقبره شیخ حیدر پدر شاه اسماعیل اول که بنایی شبیه برج است با شماره 184 به ثبت آثار باستانی ملی رسیده است . این مقبره در باغ سبز و با صفایی که قبرستان قدیمی مشگین شهر بوده و در مرکز شهر قرار دارد ، واقع شده است . نمای خارجی این بنا به صورت برج بلندی به ارتفاع تقریبی 18 متر و به قطر 5/10 متر به صورت استوانه ای است که در چهار سوی آن نمای درگاه مانندی با تزیینات معقلی تعبیه نموده و ورودی اصلی فوقانی را در جبهه باختری قرار داده اند . عده ای از باستان شناسان و مورخین سال بنای آن را اوایل قرن دهم یعنی سال 915 هجری قمری می دانند ، ولی بنالدویلبر معتقد است که این بنا از آثار قرن هفتم و هشتم هجری قمری است و در دوره صفویه نسبت به تکمیل و تزیینات کاشی کاری آن همت گماشته اند . با توجه به نوع مقرنس کاری کتیبه های کوفی نظریه بنالد ویلبر صحیح به نظر می رسد . این بنا تقریبا مقارن با اواخر حکومت مغول می باشد و کاشی کاری آن کامل تر از کاشی کاری مقبره اولجاتیو در سلطانیه است و به 709 تا 711 هجری قمری مربوط می شود . بند برج بنا به احتمال قوی از سوره های قرآن به صورت کاشی های فیروزه ای در متن آجر تزیین شده است . قبل از این که متن آن خوانده شود این جا را بقعه "الله علی الله" می گفتند . یکی از اساتید خط کوفی بر اساس نظریه خود بدنه بنا را از سوره های قرآن دانسته است . طاق این قسمت بر روی ستون آجری در وسط و دیواره های جانبی قرار دارد . مدفن شیخ حیدر در منتهی الیه سردابه قرار گرفته است . پلان برج یا اتاق فوقانی به شکل دوازده ضلعی منظمی است که هر ضلع آن 20/2 متر می باشد و به علت احداث شیارهای سراسری در سطح داخلی برج ، بنا بلندتر ساخته شده و ارتفاع بیشتری دارد . دیوارهای جانبی داخل قبلا دارای تزیینات گچ بری بوده که به مرور زمان از بین رفته است . امروزه در داخل بنا هیچ گونه تزیینی وجود ندارد و تاکنون تاریخ و کتیبه ای که نشان گر صاحب اصلی این مقبره باشد ، به دست نیامده است . در ورودی و سه پنجره آن با مقرنس کاری گچی و کاشی تزیین شده است و قاب محرابی شکل بر همه جای بنا دیده شده می شود . در دو سوی در ورودی، دوگل پر و دو قطعه سنگ رسوبی کرم رنگ به ابعاد 80× 70 سانتی متر کنده کاری شده که به دوره پیش از صفویه منسوب است. سطح داخلی بنا نیز بسیار زیبا است . مقطع بنا در سطح داخلی 12 ضلعی منتظم و هر ضلع آن 2/2 متر است . قسمت بالا با باریکه های گوشه و کمی بالاتر با طاقچه های نیمه مدور که بالای آن ها مقرنس کاری آجری است ، بلندتر جلوه می کند . قاب و نمای محراب مانند سردر و پنجره های مسدود و به رنگ های سیاه ، آبی سیر و سفید در قرنیس ، کاشی لعاب ، شکاف روکار آجری با کاشی های مربع آبی روشن که طرح سراسری و اسامی مقدسی تشکیل می دهند و هم چنین سفال بدون لعاب قرمز در کتیبه های خراب شده در دور سردر ، مجموعه زیبایی های معماری آن را تشکیل می دهد.
 

بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي 
 بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي در ميدان عالي قاپو واقع شده و به شماره 64 ثبت ملی است . مجموعه بقعه صفي الدين اردبيلي پس از وفات در سال 735 ه.ق به وسيله فرزند وي صدرالدين موسي پايه گذاري شد و سپس در طول ايام مخصوصاً پس از شروع حکومت صفويه با توجه به ارادت و اقدام خاصي که پادشاهان صفوي نسبت به جد خود معمول مي داشتند واحدهايي بصورت بخشهاي الحاقي به مجموعه قبلي اضافه شده و در عهد شاه عباس نيز براي تکامل و تزئين اين بناي باعظمت احتمام وافي و کافي مبذول داشته اند . اين بناي عظيم شامل گنبد الله الله ، گنبد جنت سرا دارالمتولي ، قنديل خانه ، حرم سرا و ... مي باشد
بقعه کوراییم 
 بقعه کوراییم در وسط قبرستانی در روستای کوراییم در30 کیلومتری شهر اردبیل واقع شده و شمال بنای چهارگوش است که هر ضلع آن پنج متر طول دارد . این بنا در فهرست آثار تاریخی نیز به ثبت رسیده است .
سایر بقاع 
 بقعه سید دانیال در روستای خانقاه خلخال ، آرامگاه پیر اشرف در شهر اردبیل ، مزار حسن داش در محله حسن داش مشگین شهر ، عوض الخواص بن فیروز شاه زرین کلا (در جوار مقبره جبرئیل در روستای کلخوران اردبیل واقع شده است) ، سید محمد الاعرابی ( در محوطه شمال غربی بقعه شیخ جبرائیل واقع شده و بنای آن به شکل مربع است ) و بقعه شاه اسماعیل صفوی با بنای کوچک مربع شکل با گنبدی پوش آجری از دیگر بقاع مطرح استان اردبیل است .
 بقعه شيخ جبرائيل كلخوران
بقعة شيخ جبرائيل كلخوران پدر شيخ صفي الدين اسحق اردبيلي، جد سلاطين صفوي مي باشد كه در روستاي كلخوران در 3 كيلومتري اردبيل قرار دارد كه مقبرة شيخ امين الدين جبرائيل به صورت يك هشت ضلعي در وسط باغ قرار گرفته است.گنبد تخريب شده آن در چند دهة اخير بازسازي شده است. داخل بقعه با نقاشي برجسته روي گچ و كتيبه هايي با خط عليرضا عباسي مزين گشته است.
قدمت : صفويه

گورستان انار
 در روستای انار مشگین شهر و در 24 کیلومتری این شهر ، گورستانی وجود دارد که سنگ قبرهای متنوع آن از نظر شکل و جنس و نبشته های متعدد جالب توجه است . زیباترین این سنگ ها یک جفت سنگ قبر افراشته به ارتفاع 62/1 متر است که دارای نبشته ای است . در زیر سنگ نبشته ها محراب بوده و در بالای لچک آن دو گل هفت پر نقش یافته است . در بالای نبشته های ساقه و بالای آن کلاهکی با 12 ترک ، شبیه کلاه دراویش وجود دارد و شهادتین با کلام علی خلیفه الله منقور است .
گورستان کرجان 
 در قسمت باختری دهکده کرجان کلخوران از توابع اردبیل ، گورستانی تاریخی قرار دارد که در آن، انواع سنگ ها روی گورها نهاده شده است . به مرور زمان با زیر کشت رفتن تدریجی منطقه ، قبرستان در زیر خاک مدفون شده است . در این گورستان چندین سنگ گور اسلامی به شکل صندوقی از سنگ خارا دیده می شود که دارای خطوط برجسته کوفی است و به مقدار محدود دارای جدول بندی و خط کشی و نقوش ساده اسلیمی توریقی است . خطوط به نسبت خوش کوفی ثلث نشان از رسم الخط زمان گورکانیان دارد و به سده ششم تا هشتم هجری مربوط می شود .
گورستان اصلان دوز منان 
 در اطراف اصلانه وزمنان و به هزاره اول پیش از اسلام می رسد .

گورستان شام اسبی 
 این گورستان در شام اسبی اردبیل قرار دارد و منسوب به سده های ششم تا هشتم هجری است .

دریافت كد گالری عكس در وب

غار يخگان

اين غار در منتهي اليه جنوب شرقي شهرستان خلخال در ضلع غربي رشته فاسوله داغ (تالش) و در ارتفاع حدود 2400 متري از سطح درياي آزاد واقع شده است. فاصله غار يخگان از مركز شهرستان خلخال حدود 77 كيلومتر است. دسترسي به غار از طريق جاده شوسه به طول 74 كيلومتر و 3 كيلومتر راه پياده رو امكان پذير است.

غار هفت خانه
 
غار هفت خانه يا يدي اولر در جنوب غربي شهر خلخال و شمال روستاي گرمخانه و در ارتفاع حدود 1600 متر از سطح دريا واقع است. اين غار در فاصلة 20 كيلومتري شهر خلخال قرار دارد و بوسيلة جادة آسفالته كه از كيلومتر 16 جاده خلخال- هشتجين بطرف غرب (روستاي گرمخانه) منشعب مي شود به شهر خلخال مربوط مي شود.

دریافت كد گالری عكس در وب

تپه خرمن 
 این تپه در روستای شیخ لر از توابع شهرستان گرمی مغان واقع شده است . از این تپه بر اثر گمانه زنی آزمایشی توسط هیئت حفاری استان ، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ، آثاری به دست آمده که به دوره پارت ها منسوب است . در گمانه زنی هایی که انجام شد ، گورهایی از نوع خمره ای و سنگی کشف شده است .

تپه قره شیروان 
 این تپه در روستای کورییم اردبیل واقع شده است . گورهایی در آن کشف شده که متعلق به سده های هشت و نه پیش از میلاد است .

تپه ساري قيه 

در روستاي ساري قيه واقع در جنوب غرب نير که در کنار سرشاخه اصلي رودخانه بالخلو قرار دارد، تپه اي باستاني وجود دارد که آثار بدست آمده از اين تپه نشان مي دهد که تپه ساري قيه از هزاره اول پيش از ميلاد تا قرون اوليه اسلامي سکون بوده است.

تپه سايين
روستاي سائين در 30 کيلومتري جنوب اردبيل و 27 کيلومتري جنوب شرق شهرستان نير واقع شده است. آثار بدست آمده در تپه اين روستا متعلق به هزاره اول قبل از ميلاد است و به نظر مي رسد که از دژهاي قديمي منطقه بوده باشد .

تپه سرعين
 در شمال غرب شهر سرعين و بر سر راه روستاي آلوارس تپه باستاني وجود دارد که احتمالاً هسته اوليه آبادي سرعين بوده است و يا اينکه دژ و پناهگاه سرعين در مواقع يورش مهاجمين به شمار مي رفته است . زمينهاي اطراف اين تپه بتدريج مرود دخل و تصرف قرار گرفته و اکنون جز خرابه چيزي از آن برجاي نمانده است .

تپه شاه 
 در 20 کيلومتري شمال غرب گرمي واقع شده و آثار تپه و دژي از گذشته در خود دارد .
تپه نادر
 در جنوب غرب شهرک اصلاندوز و در محل بهم پيوستن رودخانه دره رود به ارسقرار دارد . اين تپه حدود 30 متر ارتفاع دارد و محيط آن حدود 1500 متر است . برخي معتقدند که تپه نادر به دليل اهميت و موقعيت استراتژيکي و نظامي آن از قديمي ترين قلاع منطقه بشمار مي رفته و قدمت آن تا هزاره سوم و چهارم قبل از ميلاد تخمين مي زنند .

تپه نادري
اين تپه در کنار رودخانه بالخلو و نزديک پل و دروازه قديمي اردبيل به سراب قرار دارد . به نظر مي رسد که اين تپه دژ نگهباني ورودي شهر از سمت غرب بوده باشد .

دریافت كد گالری عكس در وب

حمام اوچ دکان
اين بنا در محله اوچ دكان اردبيل واقع گرديده است و بر اساس كتيبه كاشي سر در آن حدود سال 1259 ه.قتوسط شخصي از خاندان صادقي اردبيل ساخته شده است . متن كتيبه مشتمل بر سه بيت شعرحاوي نام باني ، ماده تاريخ و توصيف حمام است . حمام اوچ دكان با نقشه مستطيل شكل  داراي بخشهاي مختلف از جمله ورودي و هشتي پشت سرآن ، رختكن ، گرمخانه ، حوض خانه وبخشهاي ديگر است . ويژگي برجسته اين بنا نقاشيهاي بسياري بود كه تقريباً بر تمام سطوح داخلي بنا كشيده شده و مشتمل بر نقوش انساني ، گياهي و اسليمي بوده است . بخشقابل توجه از اين تزئينات در دوره اخير با لايه اي از گچ پوشيده شده است . اين بناداراي گرمخانه مستطيلي شكل است كه به وسيله يك محوطه چهارضلعي و راهرويي زانويي مانند به سربينه متصل مي شود . بنا در اصل داراي دوبخش مردانه وزنانه بوده كه اكنون از بخش مردانه آن استفاده مي شود و به شماره 12/4 به ثبت تاريخي رسيده است .
حمام پير
اين بنا در كوچه معصوم شاه از محله سرچشمه واقع بوده و به نام پيري که قبر وي در زاويه بناي حمام قرار داشته معروف بوده است . اين حمام از آثار دوره قاجاريه به شمار مي رفت . در سال 1366 ه.ش. توسط شهرداري به طوركامل ويران گرديد و امروزه هيچ اثري از آن برجاي نيست. بناي اوليه بنا داراي هشتي ورودي ، رختكن و گرمخانه گنبددار بوده است . پوشش گنبدي اين فضاها بر روي چهار ستونمياني و طاقهاي كناري قرار مي گرفته است

حمام پير زرگر
اين بنا در ميدان مسجد در محله پير زرگر واقع گرديده و منسوب به دوره قاجاريه مي باشد . بنا داراي ورودي ساده و رختكني باصورت قديمي است از جمله سكوها ، شاه نشين ها ، كف سنگ فرش ، وحوض سنگي هشت ضلعي با چهار بازوي سنگي كه با يك پله كوچك به سكوي رختكنها منتهي مي گردد . فضاي رختكن با گنبد مدوري مسقف شده وسطح زيرين گنبد و بخشي ازديواره هاي رختكن در اصل داراي نقاشيهاي زيبايي بوده كه امروز بخشي از آنها برجاي مانده است . فضاي اصلي و گرمخانه حمام در ميانه 5×5 متر وسعت دارد و شاه نشين هاي آن نيز به ابعاد 4×5 متر است اين بخش نيز با پوشش طاق و گنبد مسقف شده است .

حمام ابراهيم آباد 
 اين حمام که معروف به حمام ابراهيم آبادمی باشد دارای يک بخش ورودی ( هشتی) می باشد که به عنوان فيلتری ما بين سربينه وفضای بيرونی عمل می کند و در حال حاضر هم سطح با کف کوچه می باشد با يک پله واردسربينه می شويم که محلی برای تعويض ونگهداری لباس و کفش بوده است . فرم پلان بهصورت هشت نيم هشت می باشد . انباری در قسمت جنوب غربی سربينه و مياندر در قسمت شمالشرقی آن واقع شده است . بعد از طی کردن مسير مياندر به فضای گرمخانه می رسيم که سقفدارای کار بندی و گنبد عرقچين است . پوشش سربينه با کاربندی آجری و گنبد عرقچين استکه به صورت يک پوش عمل می کند . نظافتخانه حمام نيز در محوطه گرم خانه و در ضلعشرقی آن واقع شده و پوشش آن طاق چهار بخشی می باشد . تون ( آتشخانه ) در شمال غربیحمام واقع شده است . اين حمام اکنون متروکه بوده و هيچ گونه کاربری ندارد . اينحمام در قسمت سربينه دارای نقاشی های زيبايي بوده که در حال حاضر با سيمان سفيدپوشانده شده است . همچنين کار بنديهای زيبايي در اين بخش اجرا شده که علاوه بر نقشتزئينی – نقش سازه ای را نيز در اين بنا بعهده دارد . اين بنا همانند اکثر حمام هایاردبيل متعلق به دوره قاجاريه بوده و تا سال 1368 مورد استفاده قرار می گرفته است . قسمت زنانه اين حمام طی جند سال گذشته تخريب گشته و پس از ممنوعيت آن توسط اداره بهداشت به حالت متروکه رها شده است . اين بنا از ابتدا تحت تملک خانواده واثقی بوده که در سال 1380 توسط اداره کل ميراث فرهنگی استان اردبيل خريداری گرديده است . پی بنا سنگی با ملات شفته آهک و بدنه بنا آجری با ملات آهکی می باشد . پوشش بنا به صورت طاق گنبد می باشد که جهت تبديل زمينه مربع به دايره از کاربندی استفاده شده است . مالکيت اين بنا تا سال 1380 شخص بوده و از اسفند ماه 1380 تحت تملک اداره کل ميراث فرهنگی استان اردبيل در آمده است . اين بنا در جوار مسجد و پل ابراهيم آبادباقيماندهای از بافت تاريخی محله ابراهيم آباد می باشد . حمام ابراهيم آباد درنزديکی رود خانه بالخلو- واقع در خيابان آيت ا... مدرس - کوی ابراهيم آباد می باشد. موقعيت بنا در پلان شهری اردبيل نشان داده شده است . 

حمام حاج شيخ

اين بنا در اول كوچه شهيدگاه ، از طرف ميدان عالي قاپو واقع گرديده و منسوب به اواخر دوره صفويه است . ورودي بنا از طريق يك هشتي زيبا با پوشش گنبدي مدور است و غرفه هاي اطراف آن با طاقهاي جناغي مسقف شده است . اين بخش نقاشي هاي زيبايي داشت كه بخش عمده آنها در سفيد كاري ها از بين رفته و تنها قسمتي از نقوش گل و بوته واسليمي ساده باقي مانده است . بخش اصلي حمام دو شاه نشين بزرگ متقابل ودو نيم گنبد كوچك دارد كه به خزينه آب گرم و در ورودي منتهي مي شود . گنبد اصلي مرتفع بوده و برستونها و طاقهاي كناري تكيه زده است .
 
حمام حاج محسن 
 اين بنا در كوچه ملا هادي اردبيل واقع گرديده و ظاهراً بناي اوليه آن مربوط به دوره صفويه است. بنا داراي دوقسمت مردانه و زنانه است كه در واحد زنانه آثاري از نقاشي هاي قديمي مشاهده مي شود . رختكن بنا هشت ضلعي است و با طاق ها وگنبد مدوري پوشش يافته است .
 
حمام کهنه 
 اين حمام در راسته پير عبد الملك بازار و در مسير خيابان آيت الله كاشاني كنوني قرار داشته كه در جريان احداث خيابان مذكور به سال 1335ه.ش ويران گرديد . حمام كهنه ظاهراً قديمي ترين حمام اردبيل به شمار مي رفت و داراي گنبدهاي جسيم ، طاق هاي گسترده و پايه هاي عظيم بوده و از كف بازار حداقل 10 متر پايين تر بوده و راه رسيدن به آن از 15 تا 20 پله مي گذشت .
 
حمام نصر 
 اين بنا متعلق به دوره قاجار است و طبق تحقيقات محلي و مطالعه در کتب تاريخي ( تاريخ گيلان و ديلمستان ، سيري در تاريخ آذربايجان و ... )بدليل خشکسالي و قحطي حادث شده در سال 1228 در هرو آباد (خلخالي کنوني ) بعنوان بنائي عام المنفعه براي تامين نيازهاي اهالي محل بنا شده است . حمام نصر خلخال که در جوار رود خانه نور علي چاي و در بافت بازار بنا گرديده است ، به دوره قاجار تعلق دارد و فرم معماري آن با تفاوتهاي جزئي از اصول کلي حمامهاي ايران پيروي مي کند . ورود به هشتي از طريق پيشخاني ميسر است که کف آن پايين تر از سطح خيابان مي باشد و با دو پله به سطح معبر مي رسد . اين قسمت داراي دو ورودي مي باشد يک ورودي به هشتي که به عنوان فيلتري ما بين سربينه و فضاي بيرون عمل مي کند و ورودي ديگر با چرخشي به سربينه منتهي مي شود تا جلوي ديد مستقيم از ورودي به سربينه گرفته شود . دالاني نيز به ابعاد 16/10 × 4/1 متر در قسمت شمالي به صورت الحاقي به پلان بنا اضافه گرديده که اين فضا نيز به هشتي ورودي منتهي مي گردد . اين راهرو از طريق سه دالان ارتباطي (ورودي ) در ارتباط با گرمخانه مي باشد . به احتمال قوي اين دالان محل چال حوض حمام بوده است . سربينه داراي پلان مربع با چهار بازوي کناري مي باشدکه با کاربندي به بزرگي که به فرم کلاه درويشي مي باشد ، منتهي مي گردد . پس از عبور از سربينه وارد مياندر و از آن طريق گرمخانه مي شويم . اين بخش که به فرم هشت ضلعي مي باشد ، در ارتباط با فضا هاي خدماتي و خزنيه مي باشد . اتاق تنظيف که در سمت شمال گرمخانه قرار دارد با توجه به فرهنگ مردم و ماهيت اين فضا به گونه اي طراحي گشته که در حاشيه قرار گيرد و ديد مستقيم به داخل به وسيله گردش و پيچش جرزها شکسته شود . سرويس بهداشتي نيز در ارتباط با مياندر ايجاد شده که دسترسي به آن هم از سربينه و هم از گرمخانه ميسر باشد . تون آتشدان و تاسيسات مورد نياز جهت گرم کردن آب در ضلع پشتي خزنيه بوده که بعدها تخريب گشته است . پي بنا با ملات شفته آهک کار شده است و جرزهاي و ديوار هاي ضخيم اين حمام به وسيله سنگ و آجر با ملات آهک اجرا شده است . پوشش سقف به صورت طاق و گنبد مي باشد که براي تبدل زمينه مربع به دايره جهت اجراي گنبد از کاربندي استفاده گرديده است . از قوسهاي مورد استفاده در طاقهاي اين بنا مي توان به پنج او هفت ، کليل ، گهواره اي وکشکولي اشاره کرد . اين حمام در قسمت سربينه داراي نقاشيهاي زبياي مي باشد که در حال حاضر با چند لايه گچ و سيمان سفيد پوشانده شده است . در حال حاضر پنج لايه تزئيني در اين قسمت به چشم مي خورد که تنها لايه اول (اصلي ) و لايه چهارم داراي ارزش هنري و تاريخي مي باشد . از ديگر تزئينات مي توان به کاربند يهاي اجرا شده در سربينه و گرمخانه اشاره نمود . آخرين مالک اين بنا خانواده ذکائي بوده اند اين حمام در سال 1381 توسط اداره ميراث فرهنگي خريداري گرديده و در حال حاضر جهت تبديل به اداره ميراث فرهنگي خلخال و موزه آثار باستاني در اختيار اين ادره مي باشد . عمليات رفع خطر و مرمت استحفاظي در اين بنا از شهريور 1381 آغاز گشته و هم اکنون عمليات مرمت استحکام بخشي در حال اجرا مي باشد .

حمام صفویه 
 این حمام در خیابان نایبی(سابق) اردبیل واقع شده و دارای ستون های مربع در رختکن و گنبد ضربی معمولی است .
حمام ملا هادی 

حمام ملاهادی یا حاج محسن در کوچه ملاهادی اردبیل واقع شده است . حمام به دو بخش مردانه و زنانه تقسیم شده است .

حمام پیر عبدالملک(میرزا حبیب)
این حمام در محله پیر عبدالملک اردبیل واقع شده است .
 

سایر حمام ها 
 حمام آقانقی که شباهت کامل به حمام های حاج شیخ دارد ، حمام ابراهیم آباد در کوچه ابراهیم آباد ، حمام زینال در عالی قاپو ،کوچه زینال ، حمام منصوریه در عالی قاپو ، حمام میرزا ایمان که شبیه حمام حاج شیخ است ، حمام یعقوبیه در محله اوچ دکان ، حمام وکیل در خیابان امام خمینی ، حمام یساول در اونچی میدان و حمام زندان در کوچه زندان از دیگر حمام های تاریخی این استان به شمار می روند .

دریافت كد گالری عكس در وب

دریافت كد گالری عكس در وب

امامزاده سيدعبدالله (ع) واقع در بخش شاهرود خلخال 
 امامزاده سيدعبدالله (ع) از نوادگان حضرت امام موسي الکاظم (ع) است . آرامگاه آن حضرت در 42 کيلومتري جنوب غربي شهرستان خلخال در يک کيلومتري بخش کلور (شاهرود) در کنار چشمه زلال بسيار خنک مشهور به جيگيزات و رودخانه پرخروش شاهرود در دل کوههاي بلند منطقه قرار گرفته است . اين امامزاده مورد توجه مشتاقان اهل بيت ، ائمه اطهار (ع) مي باشد که در اکثر مناسبتهاي مذهبي مخصوصاً (عيد قربان ، 28 صفر و 21 رمضان) جهت زيارت مرقد مطهر آن حضرت و استفاده از جاذبه هاي طبيعي آن منطقه به آنجا مي آيند و ساعتها در کنار امامزاده مراسم اجرا مي شود ، جهت برآورده شدن حاجات به آن حضرت چنگ توسل مي زنند و در اطراف سرسبز و مشجر بقعه به سياحت و استراحت مي پردازند ، ساختمان بقعه از شش سال پيش توسط هيأت امنا امامزاده تخريب و اقدام به بازسازي شده که در مرحله پوشش سقف مي باشد . مساحت صحن و حرم و سالن حدود 300 مترمربع که بصورت بتن آرمه با کيفيت بسيار بالايي درست شده که نياز به مساعدت دارد ، اين مکان بعد از آماده شدن ساختمان يک مکان کاملاً زيارتي و سياحتي خواهد بود که براي گردشگران جاذبه اين منطقه خيلي مورد توجه خواهد بود.
امامزاده سيدعبدالعزيز (ع) "سلطان ميرعزيز" نيار 
 از نوادگان حضرت امام موسي کاظم (ع) واقع در جنوب شرقي اردبيل محله نيار زادگاه مولانا شيخ احمد (مقدس) اردبيلي واقع ، از تاريخ ولادت و وفات آن حضرت سندي در دسترس نمي باشد . از قديم الايام داراي ساختمان و گنبد و براي برگزاري مراسم عزاداري و روضه خواني بود . چندين بار ساختمان آن تجديد بنا شده بطوريکه در طوق برنجي موجود در بالاي گنبد تاريخ 801 ه.ق درج گرديده است . آخرين بازسازي صحن و محوطه آن در سالهاي 76 و 77 به مناسبت برگزاري کنگره پانصدمين سالگرد تولد مولانا مقدس اردبيلي که بطور همزمان در قم و اردبيل برگزار گرديد از محل اعتبار اختصاص کنگره مزبور و همکاري استانداري و شهرداري اردبيل انجام گرديد . صحن موجود بصورت يک دوازده ضلعي منتظم و آميخته اي از معماري روز و سنتي با گنبدي فلزي به قطر 5/6 متر احداث ، قسمت داخلي با کيفيت خوب چوبي (پانل) و فضاي سبز و درختکاري مي باشد و دور تا دور محوطه خيابان کشي شده است و ساختمان جديدالاحداث آن در مورخه 6/5/77 توسط وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي وقت افتتاح گرديد . این امامزاده داراي چهار نفر هيأت امنا مي باشد که با نظارت اداره اوقاف بردرآمد و هزينه آن رسيدگي مي کنند و آقاي حاج موسي الرضا قضايي مسئول هيأت امنا مي باشد .
امامزاده سيد جعفر انار 
 روستاي تاريخي انار جزو بخش مشگين شرقي از دهستان لاهرود مي باشد . از شمال غربي به لاهرود ، از شمال به روستاي فخرآباد ، از شرق به روستاي بنه لر محدود است . در قسمت شمال روستاي انار گنبدي پاک و مطهر حضرت سيدجعفر (ع) انار که به قولي سلسله نسبش با چندين واسطه به امام موسي الکاظم (ع) مي رسد ، مشهور است . ساختمان بنايي مستطيل و از آجر قرمز ساخته شده است . تاريخ بناي ساختمان با توجه به نوشته تاريخ روي بنا به 1300 (ه.ق) است .
امامزاده سيدعمادالدين (رحيم بيگلو)
روستاي رحيم بيگلو سفلي از دهستان ارشق و دو کيلومتري با شهر رضي فاصله دارد . مسجد ساخته شده در اين روستا که با استفاده از مصالح سنگي و چسبيده به بقعه مذکور احداث شده حدوداً 400 متر مربع مي باشد . بر روي قبر کتيبه اي به خط عربي به چشم مي خورد که نوشته هايش ناخوانا مي باشد ، با توجه به مجسمه هاي قوچي موجود در داخل بقعه نشانگر حکومت قره قويونلوها و آق قويونلوها در قرن هشتم و نهم هجري مي باشد .
امامزاده فخرآباد
امامزاده فخرآباد که بنایی قاجاری است به شماره 6240 در فهرست آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده است . اين بنا واقع در ميدان اصلي روستاي فخرآباد مشگين شهر در بخش جنوب غربي به مساحت 1926، 76 متر مربع واقع شده است . پلان کنوني متشکل از دو بخش قديمي و نوساز مي باشد که در سالهاي گذشته به دليل تعداد زياد زائرين و مسافران اقدام به احداث اين بخش نموده اند . ديوار بنا از ارتفاع 80 سانتيمتري تا زير گنبد داراي تزئينات نقاشي مربوط به دوره قاجار مي باشد که شکوه خاصي به بنا بخشيده است.
امامزاده سيدابراهيم (ع) لاهرود 
 لاهرود در فاصله 17 کيلومتري شهر واقع شده که از شمال به جاده مشگين شهر اردبيل و روستاي دده بيگلو از شرق به روستاي تک دام ، از جنوب شرقي به روستاي انار و از شرق به روستاي فخرآباد محدود است . تاريخ احداث بنا با توجه به مخروبه بودن توسط هيأت امنا در سال 77 خاکبرداري و احداث و تکميل شده است که از تاريخ وفات و شجره نامه امامزاده هيچ اطلاعات دقيقي در دسترس نمي باشد .
امامزاده صدرالدين در اردبيل 
 اين بنا در جاده اردبيل – مشگين (سه کيلومتري اردبيل) قرار دارد و قدمت آن به دوره صفوي مي رسد و تاريخ ثبت اين بنا 10/10/81 با شماره ثبتي 6688 مي باشد . امامزاده صدرالدين از فرزندان امام موسي کاظم مي باشد . از بغداد به شهر ري آمد و مدتي در آنجا اقامت گزيد و سپس به اردبيل آمده و در اين شهر ساکن شد و در اردبيل درگذشت . امامزاده بدالدين و حمزه از برادران وي مي باشند. اين بنا داراي پي سنگي با ديواري آجري با ملات ماسه آهک مي باشد . دور تا دور آن کلافي چوبي ايجاد شده گنبد آجري کم ارتفاع قسمت محل مدفن را پوشش داده است . اين امامزاده بعنوان زيارتگاه مورد استفاده عموم قرار مي گيرد . همچنين در ايام خاص هيئتهايي در آنجا برگزار مي شود . مالکيت آن در دست اداره اوقاف مي باشد . در بخش جنوبي امامزاده يک باغ و در شمالش حياط بزرگ دهقاني است و خادم بقعه در آن زندگي مي کند . در ورودي بقعه در سمت شمال آن واقع شده و به راهروي باريکي باز مي شود که از شرق به غرب کشيده شده و دو انتهاي راهرو به دو حجره براي بيتوته کردن زائران منتهي مي گردد . در وسط اين دالان در ضلع جنوبي آن دري است که به مقبره باز مي شود ، درب در وسط اتاقي است که تقريباً 6×5 متر ابعاد آن مي باشد که گنبدي کم ارتفاع سقف آنرا پوشش داده است .
امامزاده سيدصالح (ع)
امامزاده صالح (ع) که بقعه شريف آن بزرگوار در ميدان عالي قاپو روبروي مسجد ملا مومن اردبيل واقع شده ، اکثر مردم منطقه آن حضرت را از اولاد يا نوادگان امام موسي کاظم (ع) مي دانند بعضي ها بنا به نوشته کتاب اختران تابناک از اولاد امام حسن مجتبي (ع) مي دانند . تاريخ ولادت و وفات آن حضرت مشخص نيست . اين بنا در ميدان عالي قاپو – کوچه اونچي ميدان – در حريم درجه چهار بقعه شيخ صفي واقع شده است . به نقل از کتاب بحرالانساب تاريخچه ساخت بناي اين امامزاده در دوره صفويه بوده است . مالکيت اثر با توجه به اينکه بنا يک مکان زيارتي (امامزاده) است ، وقفي بوده و هم اکنون در اختيار هيئت امناي مساجد مي باشد . اين بنا شامل رواق – حرم صحن و مسجد بوده که نماي جنوبي آن مرکب از ايواني با طاق نيم گنبد و تزئينات کاشي کاري بوده است . تنها قسمت باقيمانده از بناي قديمي يک ساختمان هشت ضلعي است که ضريح در آن قرار دارد .
 
 

دریافت كد گالری عكس در وب

خانه سید هاشم ابراهیمی 
 اين خانه در كوچه شهيدگاه اردبيل قرار گرفته ومتعلق به مرحوم سيد هاشم ابراهيمي است كه پس از وفات ايشان وارثان قانوني از آن استفاده مي كنند . اين بنا در حال حاضر مسكوني است . ساختمان در دو طبقه زيرزمين و همكف ساخته شده است و تالار بزرگ و زيبايي دارد . تالار كه بخش مهم خانه را تشكيل مي دهد داراي دو رواق و يك شاه نشين است كه از پنجره هاي مشبك كاري بسيار نفيس و زيبايي برخوردار است . زيباترين بخش تالار گچبري هاي آن است .

منزل وکیل الرعایا 
 اين خانه قديمي درمحله طوبي اردبيل ساخته شده است . بنا شامل حياط هاي متعدد , ساختمان مركزي و واحدهاي اندروني است كه در طراحي آن , تالار مركزي به واحدهاي جنبي آن اشراف دارد . ارزش اين خانه علاوه برسبك معماري جالب آن , با نقش صاحبان خانه در رخدادهاي تاريخي سده بيستم ايران و اردبيل نيز ارتباط دارد. اين خانه محل تجمع سران مستبد در جريان انقلاب مشروطيت بوده است.
خانه حاج یوسف آقا صادقی
 این خانه مجلل و با شکوه در کوچه راسته امام اردبیل به سال 1340 ه.ق توسط مرحوم حاج میرزا ابراهیم صادقی ساخته شد .                                                            
خانه حاج میرزا ابراهیم صادقی 
 این خانه در کوچه "سرتیپ آباد" در محله " اوچ دکان" اردبیل واقع شده و به علت سبک معماری سنتی و استفاده از هنر مقرنس و مشبک کاری ، در ارسی ها دارای ارزش هنری است . این بنا در سال 1283 ه.ق ساخته شد .

خانه آصف اردبيل 
 این خانه تاریخی نیز در چهارراه امام ، کوچه معمار واقع شده است . اين بنا مربوط به دوره قاجار و متعلق به خانواده آصف مي باشد . ساختمان آصف خانه اي يک طبقه و يک نيم طبقه به عنوان بالاخانه است. خود ساختمان تقارن محوري دارد . راهرويي به نام تختگاه دسترسي به ساير فضاها را امکان پذير مي کند . در انتهاي اين راهرو دري جهت ورود به فضاهاي خدماتي قرار دارد . از دو ضلع جانبي آن دسترسي به فضايي به نام اتاق سه دري و يک اتاقک پستو در پشت آن انجام مي گيرد . در طرف ديگر وارد اصلي ترين اتاق اين بنا ، اتاق هفت دري مي شويم که پنجره هاي آن با ارسي هاي زيبايي با نقوش گره بندي و شيشه هاي رنگي تزئين شده ، در پشت اين اتاق سه اتاقک بصورت پستو قرار گرفته اند که توسط ارسي هايي از اين قسمت جدا شده اند.                            

خانه ارشادي 
 این خانه در ميدان سرچشمه و کوي حاجي فخر قرار گرفته است . اين بنا از بدو احداث داراي کاربري مسکوني بوده و از نظر تزئينات معماري و سبک ساخت يکي از بناهاي زيباي شهر اردبيل است که در اواخر دوره قاجار ساخته شده است . در دوران پهلوي دوم اين بنا را به عنوان مدرسه به آموزش و پرورش واگذار نموده اند . خانه ارشادي باقيمانده اي از يک خانه بزرگ اربابي مي باشد که در دوره هاي مختلف تفکيک ، تخريب و نوسازي گرديده است . بنا در بخش شاه نشين، اتاقهاي جانبي و همچنين دو ورودي داراي تزئينات گچي بصورت قاب بندي و مقرنس هاي گچي مي باشد که مقرنسها صرفاً جنبه تزئيني و پرکنندگي دارند .
خانه خادم باشي اردبيل 
 خانه خادم باشي ازبناهاي قديمي اردبيل و مربوط به دوره قاجار در محله سرتيپ آباد قرار دارد . اين بناداراي هشتي ورودي و حياط اندروني و بيروني مي باشد . ديوارهاي بيروني بنا از کاه گل ساخته شده و تنها در قسمت سردرب ديوارهاي دروني طاق نماها با آجر به صورت مجلل وزيبا کار شده است . در قسمت بيروني (حسينيه) تزئينات نقاشي و اورسي زيبايي وجودداشته که در اثر حريق از بين رفته است .
خانه خليل زاده اردبيل
خانه خليل زاده که درخيابان انقلاب و ابتداي کوچه منصوريه در روبروي مسجد منصوريه واقع شده ، در سال 1311 ه.ق توسط خانواده هاشمي بنا شده است . اين خانواده به دليل مهاجرت از قره باغ آذربايجان به اردبيل به قره باغي مشهور بوده اند . اين بنا از نظر معماري جز بناهايدرونگرا محسوب مي شود که بخش اندروني آن تفکيک شده و از بين رفته است .

دریافت كد گالری عكس در وب

 مسجد جمعه اردبيل 
 اين بنا در شمال شرقي شهر ، بين محله هاي پيرشمس الدين و عبدالله شاه بر روي تپه مرتفعي واقع گرديده و يكي از قديمي ترين مساجد شمال غربي ايران است. با توجه به حفاريهاي باستان شناسي كه در محوطه اطراف اين مسجد صورت گرفته بقاياي شبستان هاي ستوندار در بخش شرقي و شمالي و هم چنين آثاري از كتيبه هاي متعلق به قرن سوم و چهارم ه.ق. كشف گرديده است . اصل بناي كنوني مسجد در دوره سلجوقيان بر روي بقاياي كهن تري ساخته شده كه درنتيجه حمله مغول حدود سال 620 هجري ويران و درحدود سال 650 هجري مجدداً باز سازي گشته است در اين بازسازي ،گنبد به طور كامل بازسازي شده و تزيينات مختلف گچبري و نقاشي در شبستان ومحراب آن انجام گرديده است . بناي فعلي مسجد به ابعاد خارجي 85/18 ×45/36 متر از گنبد خانه اي ويران و ايواني كه در دوره هاي بعد به شبستان ستونداري تبديل شده ، تشكيل مي شود همچنين در 5/16 متري مسجد ، بقاياي مناره اي از دوره سلجوقي برجاي مانده است . اين فضا توسط سه كنج ها وترنبه ها به هشت ضلعي و سپس شانزده ضلعي تبديل گرديده وگنبد بر روي آن قرار گرفته است . بقاياي ساقه گنبد نشان مي دهد که اين بخش داراي ترك هاي متعدد منشوري زيبا قطار بندي و تزيينات كاشي معرق بوده كه تنها بخش اندكي از آن باقي مانده است. ديواره هاي داخلي گنبد خانه با اندود گچ و نقوش ترنج و گل و بوته قابل مقايسه با تزيينات گنبد سلطانيه تزيين يافته و درضلع جنوبي آن ، محراب بلند و زيبايي از دوره ايلخاني باگچبري ها ومقرنس كاري هاي جالب و در زير آن آثاري از محراب كوچكتر دوره سلجوقي مشهود است . درب ورودي مسجد به تاريخ 742 ه.ق. داراي گره هاي هندسي ، گل ميخ هاي آهني وكتيبه اي حاوي دوبيت شعر به خط نسخ است چنين به نظر مي رسد كه درب مزبور ، از جاي ديگر به اين مسجد منتقل شده است . در حدود 5/16 متري مسجد ، بقاياي مناره اي از دوره سلجوقي به ارتفاع هشت و قطر پنج متر باقي مانده كه به هنگام آباداني مسجد در كنار آن قرار داشته آجر چيني بخشي از سطح مناره به صورت خفته راسته است كه تا حدودي به آن حالت تزييني بخشيده است بر بدنه مناره دوسنگ نبشته به تاريخ هاي 878 و879 ه.ق نصب شده كه مربوط به اوزون حسن حكمران آق قويونلو است و ارتباطي با بناي مسجد و ناره ندارد و حتمالاً از جاي ديگري آورده و ر روي منار نصب شده است اين بنا به شماره 248 به ثبت تاريخي رسيده است .
مسجد میرزا علی اکبر مجتهد 
 مسجد مجهز و مجلل میرزا علی اکبر در مرکز اردبیل نزدیک بازار واقع شده و دارای دو در است . از جاذبه های این بنا ، دو منبر است که یکی مشبک چوبی و دیگری به صورت صندلی بازودار و چرخدار است .
مسجد اعظم اردبیل 
 این مسجد تا اندازه ای نوساز ، با سبک نو و در ابعاد قابل توجه که از گنبد الله الله شیخ صفی تقلید شده ، ساخته شده است . مؤذنه مسجد در زمان قاجاریه و به سبک آن دوره ساخته شد ولی در سال های اخیر دوباره بازآفرینی شده است .
 
مسجد جامع نمين 
 معتمدين و پيرمردان در مورد بناي مسجد جامع نقل مي کنند باني مسجد شاهزاده عصمت خانم طاهرميرزا بن اسکندر ميرزا بن عباس ميرزا نايب السلطنه فتحعلي شاه قاجار است . در محل فعلي مسجد ، مسجدي کهنه وجود داشته به دستور شاهزاده خانم مسجد کهنه تخريب نموده و بر روي پي آن مسجد فعلي را ساخته اند . ازاره بنا سنگي و بدنه آجري با ملات ماسه آهک مي باشد . سقف آن در اصل تيرپوش بوده در سالهاي گذشته شيرواني بر روي آن احداث شده است . سقف تيرپوش بنا بر روي هشت ستون چوبي با پايه هاي سنگي قرار گرفته است . مسجد جامع داراي پنجره هاي مشبک چوبي و سرستونهاي چوبي زيبايي است که جنس آن راش کوهي است . همچنين بنا داراي مناري با آجر چيني زيبا و چسبيده به آن مي باشد .
مسجد حسينيه ميرزاده خانم اردبيل 
 اين مسجد در نزديکي ميدان قيام در داخل کوچه ميرزاده خانم در پنجاه متري خيابان جمهوري اسلامي واقع شده ، شامل يک باب مسجد بزرگ ، يک باب سالن فاطميه و شبستان مي باشد که بقعه شريف سيده خانم بنام ميرزاده خانم با ابعاد حدود 3×3 متر با سقف آينه کاري و ديوار و کف مرمريت در قسمت غربي مسجد جاي گرفته ، داراي ضريح فلزي با روکش استيلي مي باشد . آرامگاه او مورد توجه و زيارت اکثر اهالي محل و در بعضي موارد مورد توجه مردم ساير محلات نيز مي باشد .
سقاخانه حضرت ابوالفضل (ع) مسجد سليمان اردبيل 
 سقاخانه حضرت ابوالفضل (ع) درکنار خيابان شيخ صفي و در جنب مجموعه تاريخي شيخ صفي الدين در کنج جنوبي غربي مسجد قرار دارد که از ساليان قديم مورد توجه مردم مسلمان منطقه مي باشد . ساختمان مسجد در سال 74 تخريب شد که در مدت پنج سال با کيفيت بسيار بالايي با زيربناي 550 متر مربع با يک گنبد و دو مناره بسيار جالب ساخته شده است. این سقاخانه داراي مسجد ، زير زمين براي برگزاري مراسم خانمها و شبستان مي باشد که اکثر قسمتهاي بيروني و داخلي ساختمان از کاشي سنتي خشتي و معرق و سنگ کار شده است .
مسجد جنت سرا
اين بنا در ضلع شمالي صحن اصلي بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي واقع است و از ساخته هاي شاه طهماسب اول به شمار مي آيد. درخصوص عملكرد واقعي بنا اطلاع دقيقي در دسترس نيست و به نظر مي رسد كه براي مراسم صوفيانه استفاده مي شده است . نماي اصلي ايوان ، با كاشيكاري زيبا و كتيبه هاي قرآني تزيين وجلوي آن به پنجره بزرگ مشبك گره چيني از جنس فلز مسدود شده است. بر روي ديوار شمالي داخل بنا ، طاق نماي بزرگ پنج ضلعي ايوان مانندي وجود دارد كه بالكن كوچكي در بالاي آن ساخته اند واز طريق پلكان كوتاهي واقع در عقب طاقنما بدان مي توان رسيد. به نظر مي رسد كه از الحاقات دوره بعدي باشد در ديوارهاي شمال وغرب بنا نيز درهايي تعبيه شده كه به اتاقهاي مجاور راه دارد جرز هاي عظيم اين مسجد ، با ترفندهاي مختلفي ، سبك وتو خالي ساخته شده است.
مسجد کلخوران
اين مسجد بر روي ستونهاي ساده اي قرار دارد. نماي بيروني بنا با طاق نماهاي آجري وپنجره هاي مشبك و تزيينات آجري نماسازي شده است. اين مسجد در كلخوران ، سه كيلومتري اردبيل واقع گرديده است. پوشش رودي مسجد داراي طاق نماهاي كم عرض و مرتفع با نيم ستون هاي آجري بوده و بناي مسجد متعلق به دوره قاجار است.

سایر مساجد 
 مسجد حاج فخر در اردبیل ، مسجد جامع و مسجد نو در روستای خمس خلخال و مسجد جنت سرا در مشگین شهر از دیگر مساجد تاریخی استان اردبیل هستند .

دریافت كد گالری عكس در وب

قلعه قهقهه 
 اين قلعه در سه کيلومتري غرب روستاي کئچوبه بخش ارشق شهرستان مشگين شهر برفراز يک تپه سنگي مرتفع مشرف بر دره ها و دشتهاي همجوار ايجاد گرديده است . تپه اي که قلعه بر بالاي آن احداث گرديده نزديک به 1000 متر از سطح زمينهاي اطراف ارتفاع دارد . از پاي تپه سنگي که قلعه روي آن واقع شده تا ورودي آن که در شمال قلعه بصورت طاق قوسدار هلالي آجري نمايان است قرار دارد حدود سه کيلومتر فاصله دارد که با پيمودن جبهه شمالغربي مسير مي توان به قلعه دسترسي پيدا نمود که اين راه هر چه به قسمت قلعه نزديک شود تنگتر و باريکتر مي گردد . اين قلعه داراي 11 استخر (حوض آب) است که در بدنه کوه کنده شده است و در سمت بالا (شرق) در قله کوه اطاقهايي با پايه هاي قطور آجري و سنگي ساخته شده احتمال مي رود مخصوص فرمانده قلعه بوده باشد . قلعه داراي فضاي تقريباً مستطيل شکل در منتهي اليه ضلع شرقي است که براساس شواهد تاريخي و معماري که در بدنه صخره و کوه ايجاد گرديده از آن به عنوان زندان بهره مي بردند از اين قلعه در دوره اسماعيليان براي مقاصد نظامي استفاده مي شده و تعدادي از شاهزادگان و بزرگان صفوي در اين محل زنداني بوده اند.
قلعه اولتان 
 اولتان روستای بزرگی در سه کیلومتری جنوب پارس آباد است و قلعه اولتان در 500 متری این روستا در کنار رود ارس قرار دارد . وضع ظاهری قلعه ساختمان قلعه ای نظامی را القا می کند . بانی این قلعه اشکانیان بودند ولی به واسطه استحکام و موقعیت مناسب تا قرن 12 هجری مورد استفاده قرار می گرفت .
آغجه قلعه 
 این قلعه از مصالح سنگ ، خشت ، ملاط گچ و آهک ساخته شده است و در سینه کش کوه سنگی ، حوالی چتین دره و قریه قره قیه مشکین شهر قرار دارد .
قلعه ديو (ديو قلعه سي) 

 اين قلعه در پنج کيلومتري جنوب غرب دهکده کويج از شهرستان مشگين شهر و بر روي دامنه هاي شمالي سبلان ساخته شده است . مطالعات باستان شناسي اوليه اي که انجام گرفته، ساخت آنرا به دوره هخامنشيان نسبت داده اند .
نارين قلعه 
 اين قلعه که در درون شهر اردبيل قرار داشت ، کهندژ يا ارک شهر اردبيل بود . نارين قلعه در کنار رودخانه بالخلو قرار داشت و داراي برج و باروي محکمي بود . نارين قلعه که از قدمت و تاريخ ساخت آن اطلاع دقيقي در دست نيست ، دژ حکومتي شهر اردبيل بود و در جنگهاي ايران و روس مرکز ذخيره لوازم جنگي بشمار مي رفت . اين قلعه در سال 1315 تخريب شد و متأسفانه بناي قابل توجهي از آن برجاي نمانده است .
قلعه هير
 اين قلعه در شهر هير واقع در 25 کيلومتري جنوب اردبيل قرار دارد .
قيزقلعه سي (قلعه دختر) 

قيزقلعه سي (قلعه دختر) در روستاي انجيللو در فاصله 17 کيلومتري گرمي به بيله سوار کنار رودخانه برزند مربوط به دوران اشکاني و ساساني در شهرستان بيله سوار واقع شده است .
 
قلعه ارشق مشگين شهر 

به فاصله 35 کيلومتري شمال غرب مشگين شهر ، دهستان دشت ، بخش مرکزي در ساحل غربي رودخانه ارشق داراي برجها و باروهاي متعددي است که در اثر گذشته زمان تخريب و ويران گشته است .
قلعه کهنه 
 در ارتفاع شرقی دره باغ نوروز مشکین شهر قلعه ای است با شیبی تند به رودخانه خیاو چای منتهی می شود . در مقابل ارتفاع سنگ نبشته ای پهلوی ساسانی قرار گرفته است . ارتفاع حصار در داخل بیش از چهار متر ولی از خارج بیش از هشت متر است . در این قلعه چون از دیرباز در تملک ارتش و سربازخانه دولتی بوده اجازه هیچ گونه کند و کاو و حفاری داده نشده است ولی احتمال می رود قلعه کهنه در محل همان قلعه باستانی ساسانی بنا شده باشد که در کتیبه خطی داخل دره ، از قول نارسه هرمزد به آن اشاره شده است .
 

دریافت كد گالری عكس در وب

یدي گوز (هفت چشمه) پل يدي گوز (هفت چشمه) نیز یکی دیگر از پل های تاریخی استان اردبیل است که در ميدان پانزده خرداد ابتداي خيابان ساحلي این شهر قرار گرفته است . اين پل بر روي رودخانه بالخلي چاي بنا شده است . پل يدي گوز داراي هفت چشمه با پايه هاي سنگي و طاق هاي ضربي جناقي آجري مي باشد . اين پل حالت تقارن داشته و دهانه وسطي ، باعث زاويه دار بودن عرشه پل شده است . پل يدي گوز (هفت چشمه) يادگار دوره صفويه بوده و از سال 1374 ه. ش عمليات مرمتي آن شروع گرديده است.

پل يعقوبيه   اين پل نيز متعلق به دوره صفويه است و بر روي رودخانه بالخلو در ابتداي کوچه يعقوبيه ساخته شده است. داراي پنج دهانه با تاقهاي ضربي و آجري و پي سنگي است . پل يعقوبيه داراي پنج چشمه با طاق و نماي آجري و موج شکنهاي سنگي مي باشد . اين پل حالت تقارن دارد . دهانه وسطي پل بزرگتر از دهانه هاي جانبي است . بزرگتر بودن پل باعث زاويه دار بودن عرشه پل شده است . اين پل يادگار دوره صفويه بوده و در سال 76-1375 ه.ش عمليات مرمتي آن شروع شده است .

پل الماس 
 بر روي رودخانه بالخلو در غرب شهر اردبيل و بر سر راه اردبيل به سراب ساخته شده است . تا قبل از احداث پل جديد رفت و آمد وسايط نقليه از روي اين پل انجام مي گرفت .

دوجاق 
 اين پل بر روي رودخانه قره سو بنا شده و دارای یک دهانه و ساخته شده با مصالح آجری و نمای سنگی می باشد . پل دوجاق در سال 1317 ه.ش بر روي یک پل قديمي تر در مشگين شهر ، جاده قديم مشگين شهر به اردبيل (گردنه معروف دوجاق ) مابين روستاي ارباب کندي و گنديشمن در ضلع غربي رودخانه قره سو ساخته شده که تاريخ احداث آن بر روي کتيبه اي در نماي آن ذکر شده است .
 
پل ابراهيم آباد 
 اين پل در ابتداي کوچه ابراهيم آباد بر روي رودخانه بالخلو در شهر اردبيل ساخته شده و متعلق به دوره صفويه است . آدام اولئاريوس مي نويسد که رودخانه بالخلو در شهر اردبيل به دو شاخه شده و از درون شهر مي گذرد . ظاهراً پل ابراهيم آباد نيز از جمله پل هايي است که پيترودولاواله در سفرنامه خود به آن اشاره کرده است .
 
پل قره سو (زاغالان)
اين پل بر روي رودخانه بالخلو ساخته شده و داراي هفت دهنه است. بناي آن را به دوره صفويه نسبت داده اند . ظاهراً پل توسط شخص خيري بنام مسير حمزه ننه کران مورد بازسازي قرار گرفته است .

فيروزآباد 
 اين پل بر روي رودخانه فيروزآباد واقع در بخش فيروزآباد شهرستان کوثر که يکي از سرشاخه هاي فرعي قزل اوزن است ، بنا شده است . پل فيروزآباد داراي يک دهانه با قوس بيضوي شکل مي باشد که در هر طرف با چهار طاق با ارتفاع متفاوت پوشش داده شده است . مصالح ساختماني پل سنگهاي رسوبي حکمي است که در سالهاي اخير دست اندازهاي سنگي آن را با ديواره بتني پوشش داده اند .

گيلانده 
 این پل در کيلومتر 15 جاده اردبيل به آستارا جنب روستاي گيلانده واقع شده است . پل گيلانده در مسير ارتباط جاده اردبيل به آستارا بر روي رودخانه بالخلي چاي بنا شده است . اين پل پلي چهار چشمه با پايه هاي سنگي و طاق و بدنه آجري مي باشد . پل گيلانده يادگار دوران صفويه بوده و در سال 1373 ه.ش عمليات مرمتي بر روي اين پل صورت گرفته است .

پل ججين يا (داش کسن)
اين پل در داخل شهر اردبيل و بر روي رودخانه بالخلو ساخته شده است . پل ججين داراي هفت چشمه است و هم اکنون نيز مورد استفاده مردم قرار مي گيرد .

پل کلخوران 
 اين پل بر روي رودخانه کلخوران در روستايي به همين نام ساخته شده و داراي شش دهنه است . بناي اصلي آنرا به دوره سلجوقي و ايلخانيان نسبت مي دهند که گويا در دوره صفويه تعمير شده است.
پل کلخوران ، پلي سه چشمه و اجرا شده با پي هاي سنگي و ملات آهکي در ازاره و آجر 20×20 و ملات گچي در طاقها مي باشد . دهانه وسطي پل بزرگتر از دهانه هاي جانبي مي باشد که بصورت متقارن در دو طرف اين دهانه قرار گرفته اند . بزرگتر بودن اين دهانه ، باعث زاويه دار بودن عرشه پل شده است .

نادري 
 پل نادري که در شهرستان اردبیل واقع شده ، بر روي رودخانه بالخلي چاي بنا شده است . این پل ، پلي چهار چشمه با پايه ها و نماي سنگي و طاق هاي آجري مي باشد . پل نادري در دوره پهلوي دوم بر روي پلي به يادگار مانده از دوره صفوي که عامل ارتباطي جاده اردبيل به تبريز مي باشد ، بنا شده است .

پرديسان (پرديس)
پل پرديسان (پرديس) در روستاي پرديسان بخش فيروزآباد خلخال واقع شده است. اين پل بر روي رودخانه قزل اوزن و در دوران صفویه بنا شده است . پل پرديسان ارتباط سرشاخه هاي راه کارواني اردبيل – زنجان را فراهم مي کند . در سال انهدام پل دختر قافلانکوه توسط گروه فرقه دموکرات آذربايجان دهانه وسطي پل منهدم شده است .

ساميان 
 پل سامیان در کيلومتر 15 جاده قديم اردبيل به مشگين شهر در مسير ارتباطي شهر اردبيل به مغان و قفقاز بر روي رودخانه قره سو واقع گرديده است . پل ساميان پلي شش چشمه و اجرا شده با بدنه آجري پايه طاق سنگي مي باشد . دهانه مياني ، پل بزرگتر از دهانه هاي جانبي مي باشد که بصورت متقارن در دو طرف اين دهانه قرار گرفته اند . بزرگتر بودن دهانه وسطي باعث زاويه دار بودن دست انداز و عرشه پل شده است . به نظر مي رسد که اين پل قبلاً داراي هفت چشمه و بصورت متقارن بوده که به مرور زمان يکي از دهانه ها از بين رفته است . اين پل يادگار دوره صفويه مي باشد که در مسير ارتباطي شهر اردبيل به مغان و ارمنستان از طريق جاده قديم مشگين شهر بنا شده است .

پل سيدآباد 
 در ابتداي کوچه سيدآباد بر روي رودخانه بالخلو در محله پير مادر ساخته شده و داراي 5 دهنه با تاق ضربي و آجري است. پل سيدآباد پلي سه چشمه و ساخته شده با سنگهاي تراش يافته و ملات آهکي در ازاره و آجر 20×20 و ملات گچي در طاقها مي باشد . دهانه وسطي پل بزرگتر از دهانه هاي جانبي مي باشد که بصورت متقارن در دو طرف اين دهانه قرار گرفته اند بزرگتر بودن دهانه وسطي پل باعث زاويه دار بودن عرشه پل شده است . اين پل يادگار دوره صفويه مي باشد که مسير ارتباطي جاده قديم طالش و خلخال به دروازه ورودي اردبيل را تأمين مي کند .

پل خدا آفرین 
 بر روی رودخانه ارس ، دو پل تاریخی به فاصله ای اندک(100 متر) از یکدیگر بنا شده اند که به نام خدا آفرین مشهورند.

پل نير 
 اين پل درمركز بخش نير در 40 كيلومتري جنوب غربي اردبيل بر روي رودخانه آغلاغان بنا شده و منسوب به دوره صفويه است كه در دوره هاي بعد تعميراتي در آن صورت گرفته وتا همين اواخر مورد استفاده بوده است. امروزه بخشي از اين پل از جمله يك دهانه آن ويران شده است پل در اصل 70 متر طول 10/5 متر عرض و 4 دهانه داشته است ولي امروزه تنها 43 متر از طول پل و3 دهانه آن برجاي مانده است. 3دهانه اصلي رودخانه 56/6 ،80/7 ،76/6 متر عرض دارند بستر رودخانه در محل بر پايي پل نير سنگ فرش شده وسپس پايه هاي پل تا ارتفاع 40/1 متري با سنگهاي تراشيده آهكي بر روي آن قرار گرفته است طاقهاي پل از آجرهايي به ابعاد 5/4 ×22 ×22 سانتي متر ساخته شده وبقيه بدنه پل باآجر وقلوه سنگ بالا آمده است پايه هاي پل در دوجهت داراي موج شكنهايي است در دوره اخير براي تردد وسايل نقليه ،پل بتوني جديدي ساخته اند اين بنا به شماره 2558 به ثبت تاريخي رسيده است.

پل بالاچاي 
 اين پل در 10 كيلومتري شمال شرق اردبيل به سمت آستارا برروي شاخه اي از رود قره سو قرار گرفته است و از آثار دوره قاجاريه است. امروزه در كنار اين پل ، پل بتوني جديدي ساخته اند كه جاده آسفالته اردبيل - آستارا از روي آن مي گذرد طول پل با احتساب دوقسمت انتهاي آن حدود 41 متر و عرض آن با احتساب جان پناه ها 80/4 متر است. پل داراي چهار چشمه يا دهانه با طاق جناغي است . براي ساخت اين پل بستر رودخانه را در محل برپايي پل به عرض 10/7 متر سنگ فرش كرده و سپس پايه هاي پل را با دو انتهاي مثلثي شكل و طول برابر با عرض قسمت سنگ فرش شده بر روي آن ساخته اند. مصالح مورد استفاده در پايه ها ، سنگهاي تراشيده شده ، و در طاق و بدنه آجرهايي به ابعاد 5/4 ×22 ×22 سانتي متر است براي ساخت پايه ها از قطعات سنگ قبرهاي قديمي نيز استفاده كرده اند در ميانه بدنه پل و حدفاصل طاقها فضاهايي توخالي براي كاهش وزن پل تعبيه كرده اند .

دریافت كد گالری عكس در وب

کاروانسراي عباسي نقدي کندي 
 اين کاروانسرا در 200 متري حاشيه شمالي جاده آسفالته اردبيل – مشکين شهر و به فاصله 35 کيلومتري اردبيل در کنار رودخانه نقدي و مشرف به دره نقدي کندي کم عمق و سرسبز و پردرخت آن قرار گرفته است . کاروانسراي عباسي نقدي کندي از لحاظ سبک و پلان به نقشه کوهستاني مشابهت دارد. ابعاد آن 29 × 30 متر و از مصالح لاشه سنگ و ملاتهاي آهکي بنا گرديده است . در ازاره بنا از سنگهاي رتوش شده نوع خاراي خاکستري بهره برده شده است . ورودي بنا در قسمت غرب واقع شده که پس از وارد شدن از اين قسمت با دو اطاق در جناحين راهرو روبرو مي شويم . پس از آن وارد تالار مي شويم که در اضلاح شمالي و جنوبي آن چهار حجره تعبيه شده است. دسترسي به پشت اين غرفه ها و حجره ها از قسمت شرقي است .اين بنا از ابنيه باقيمانده عصر صفويان است . در 100 متري شرق کاروانسرا يک تپه طبيعي قبرستان کوچکي قرار دارد که احتمالاً مربوط به دوره اي است که کاروانسرا داير بوده است . با توجه به موقعيت خاص آن و واقع شدن در مسير جاده آسفالته اردبيل – مشکين شهر مي توان از آن به عنوان کافه سنتي استفاده نمود . البته اين کار نياز به مرمت و واگذاري آن به بخش خصوصي دارد . از خصوصيات مهم بنا مي توان به پلان نوع کوهستاني آن اشاره کرد . مراحل مستندسازي و ثبت آن در فهرست آثار تاريخي و ملي در حال پيگيري است . ضمناً کاروانسرا در ملک شخصي بنام حاج سلطان علي جعفري اهل و ساکن روستاي نقدي کندي واقع شده است .

کاروانسراي سربازوطن (قانلي بلاغ)
کاروانسراي سربازوطن در روستايی به همين نام ، از دهستان ارشق شمالي در فاصله حدود 800 متري نوار مرزي ايران و جمهوري آذربايجان و با فاصله 20 کيلومتري شمال مرکز بخش (رضي) واقع شده است . فاصله آن از مرکز شهرستان مشکين شهر 95 کيلومتر است . کاروانسراي قانلي بلاغ به سبک و شيوه چهار ايواني فرم متداول دوره اسلامي صفويه بنا گرديده است . نماي خارجي کاروانسرا شامل يک دروازه ورودي در ضلع شرقي به عرض چهار متر و ارتفاع 5/3 متر و سه اطاق در جناحين آن مي باشد . نماي خارجي کاروانسرا فاقد طاقنما و تزئينات کاشيکاري است . تنها عناصر تزئيني در نماي خارجي ديوار ضلع شمالي دروازه اصلي تزئيناتي به شکل لوزي است که با آجرهاي سوخته اين تزئينات صورت گرفته است . حيات مرکزي کاروانسرا به ابعاد 5/27 × 5/27 در اطراف آن حجره هايي به تعداد 21 عدد در طرفين ايوان ها تعبيه گرديده که راه ورود به اين حجره ها هم از طريق درهاي تعبيه شده در عرض ايوانهاست . اندازه کوچکترين اطاق 4 × 3 متر و بزرگترين آن 3× 10 متر است . قسمت غربي کاروانسرا به کلي تخريب و فقط پي و داغ پي در بعضي قسمتها باقي مانده است . مصالح اين بخش و قسمتهاي تخريب شده توسط اهالي روستا در طول زمان جهت ساخت وساز شخصي مورد استفاده قرار گرفته است . مصالح کاروانسرا آجر 5× 21 × 21 و ملاتهاي آهکي است . اين کاروانسرا فاقد ازاره سنگي است . فرم طاق ايوانها به سبک جناقي و سقف حجره ها داراي گنبدهاي کوتاه مي باشد . در ضلع جنوبي کاروانسرا اطاقي بزرگتر از اطاقهاي ديگر احداث شده که احتمالاً جهت نياز يا اصطبل استفاده مي شده است . همچنين داخل اطاقها محلهايي به عنوان رف و محل بخاري تعبيه گرديده است . ايوانهاي چهارگانه آن از خارج به شکل پنج ضلعي و حالت برج پنج ضلعي به خود گرفته است . اين اثر معماري با توجه به پلان و مصالح بکار گرفته در آن متعلق به عصر باشکوه صفويه است . از خصوصيات بارز بنا کاربرد آجر سوخته در تزئين آن و سبک چهار ايواني آن است که تنها کاروانسراي نوع چهار ايواني باقي مانده از عصر صفويان در استان اردبيل مي باشد . فعلاً از اين بنا با توجه به تخريب بخش هايي از آن استفاده خاصي بعمل نمي آيد ولي در صورت مرمت و تعمير مي توان از آن به عنوان مرکز آموزش جهت روستائيان يا بازارچه مرزي بهره برد . در حال حاضر تحت مراقبت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري است و کليه امور ثبتي آن در دست اقدام مي باشد . با توجه به اينکه اين بنا تنها کاروانسرا و بناي چهار ايواني در استان اردبيل است مطالعات آسيب شناسي ، تهيه طرح ، ساماندهي ، مرمت ، حفظ و نگهداري و استحکام بخشي از آن جهت مطالعات باستانشناسي حائز اهميت مي باشد . همچنين با توجه به اينکه اين اثر باستاني قسمتي از تاريخ گذشته و خاطره دفاع مخلصانه از خاک ميهن اسلامي را در بر دارد ، در خصوص ثبت آن در فهرست آثار ملي اهتمام ويژه بعمل آيد .

کاروانسرای شورگل 
 اين کاروانسرا در جنوب شرقي روستاي شورگل از دهستان شورگل، دشت بيله سوار واقع شده است . کاروانسرای شورگل در محوطه اي به ابعاد 200×150 متر در روي تپه اي به ارتفاع سه متر از زمين هاي اطراف قرار گرفته است . ابعاد اين کاروانسرا 29×20 متر مي باشد . ورودي بنا در ضلع جنوبي است که پس از اين وروردي راهروئي به طول شش متر تعبيه شده که از طريق اين راهرو وارد حياط مرکزي به ابعاد 9×18 متر مي شويم . در اين کاروانسرای سفالهائي از دوران اسلامي و نيز دوران تاريخي (اشکاني) جمع آوري گرديد که بر اساس آنها انتساب آن به دوران بين قرن پنجم تا اواخر قرن هشتم ه.ق قطعي است .
 

دریافت كد گالری عكس در وب

تاريخ بنا و پيدايش اردبيل به درستي معلوم نيست و به طور قطع نمي توان گفت اين شهر در چه تاريخي و به دست چه كسي به وجود آمده است . در خود شهر داستاني است كه از نسلهاي گذشته نقل گرديده است : سرزمين اردبيل ، به سبب آنكه دور آنرا كوه گرفته است در زمان قديم بر اثر ريزش برف وباران به شكل درياچه وسيعي بوده است روزي فرمانرواي آن حدود كه از كنار آن مي گذشت از مناظر دلرباي اطراف آن انبساط خاطري يافت وآرزوي خود را در امكان خالي كردن آب آن ، و بناي عمارتي درآن محل ، با اطرفيان خويش در ميان گذاشت. دو مرد پهلوان به نام "ارده " و"بيل" كمر همت بربستند و كندن مجرائي را براي خالي كردن آب آن به مسابقه قبول نمودند ، تا هريك بدين كار توفيق يابد پاداشي از فرمانروا دريافت دارد آن دو در دو نقطه دور از هم ، به كندن قسمتي از گدار كوه پرداختند . چون ارده كار خود را نزديك با تمام ديد با خود انديشيد كه مبادا تا وي مجرا را به پايان برساند بيل كار را انجام دهد و در مسابقه پيروز گردد ، اين بود حيلتي كرد و كسي نزد او فرستاد كه به دروغ اتمام كار ارده را به اطلاع او برساند و بيل را از ادامه آن باز دارد بيل چون اين خبر بشنيد غصه مرگ شد و هنگامي كه ارده از سرگذشت او آگاهي يافت از رفتار ناجوانمردانه خود پشيمان گرديد و با آنكه مجري را كنده و خروج آب را ديده بود خود را از كوه به زير انداخت و باكشتن خويش ، خويشتن را از عذاب وجدان راحت ساخت به هر حال مجري كنده شد و آب از آن طريق ، كه امروز به نام "دوجاق" بر سر راه شوسه اردبيل به مشکين قرار دارد ، خالي گرديد و شهري كه در جاي آن به وجود آمد به حكم فرمانروا ، به ياد آن دو پهلوان ناكام "ارده بيل" خوانده شد.

دریافت كد گالری عكس در وب

استان در بخش شرقي فلات آذربايجان قرار دارد. فلات آذربايجان سرزميني بلند و كوهستاني است كه در شمال غرب فلات ايران واقع شده است، در حدود دو سوم استان اردبيل را نواحي كوهستاني و يک سوم بقيع را مناطق پست و هموار تشكيل مي دهد. آب و هواي استان اردبيل، به طور كلي از نوع آب و هواي معتدل كوهستاني است. با توجه به تنوع شرايط طبيعي در اين منطقه ميزان دما و بارش در نواحي مختلف آن متفاوت است نواحي جنوبي استان مرتفع و كوهستاني است و زمستان سرد و پر برف ولي تابستان هاي معتدل دارد، هر چه از جنوب به سمت شمال برويم از ارتفاع كوه ها كاسته شده و به ميزان دما افزوده مي شود و  بر عكس مقدار بارش كاهش مي يابد. چهره عمومي شهرستان اردبيل تحت تاثير ارتفاعات كوه هاي سبلان تالش و بزغوش مي باشد .
 
 

دریافت كد گالری عكس در وب

استان اردبیل با 17953 کیلومتر مربع وسعت در شمال غربی فلات ایران جای گرفته و حدوداً 09/1 درصد مساحت کل کشور را تشکیل می دهد. این استان از شمال با جمهوری آذربایجان، از جنوب با استان زنجان، از غرب با آذربایجان شرقی و از شرق با استان گیلان همسایه است. 4 شهرستان این استان حدود 382 کیلومتر با کشور جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارد که در 159 کیلومتر آن رودهای ارس و بالهارود جریان دارد.
سه عامل شکل دهنده اقلیم آب و هوایی استان، توپوگرافی، زاویه تابش نور و جریانات هوایی می باشد. سبلان با وسعت حدود 6 هزار کیلومتر مربع و 4811 متر ارتفاع در بین دو دشت پهناور مشکین شهر و اردبیل واقع شده است. براساس آخرین تقسیمات کشوری استان اردبیل شامل 9 شهرستان، 25 بخش، 21 شهر و 66 دهستان است. این استان طبق آخرین سرشماری دارای بیش از 168000/1 نفر جمعیت است که شهر اردبیل بعنوان مرکز استان بیش از 395000 نفر از آن را در خود جای داده است.

	شهرستان بيله سوار شهرستان بيله سوار در ناحيه شمال شرقي استان با جمعيت 55026 نفر به مركزيت شهر بيله سوار در فاصله 200 كيلومتري از مركز استان قرار دارد . اين شهر ميان دو رود بالهارود و آب بيگلر قرار گرفته است و همين سبب در برخي منابع آن را به نام بيله رود يا ميان دورود ذكر كرده اند .به سبب ارتفاع كم از سطح دريا و مقدار بارندگي نسبتا خوب و خاك حاصلخيز از عمده ترين مناطق كشاورزي استان و داراي مرغوب ترين نو ع مرتع براي اطراق قشلاقي ايلات شاهسون مي باشد. از مهمترين محصولات كشاورزي آن گندم ،پنبه،جو ، دانه هاي روغني و فندق را مي توان نام برد.
	شهرستان پارس آباد شهرستان پارس آباد در ناحيه شمالي استان اردبيل با جمعيت 166131 نفر به مركزيت شهر پارس آباد و در فاصله 320 كيلومتري از مركز استان قرار دارد . مهمترين صادرات اين منطقه گندم، جو، بنشن، دانه هاي روغني، انگور، پسته و قند مي باشد. از مناطق گردشگري طبيعي اين شهرستان مي توان به درياچه پارس آباد شكارگاه هاي متعدد رود مرزي ارس ، باغ هاي ميوه و كشتزارهاي گندم اشاره كرد.
	شهرستان خلخال شهرستان خلخال در ناحيه جنوبي استان با جمعيت 95005 نفر، به مركزيت شهر خلخال، در فاصله 120 كيلومتري از مركز استان قرار دارد. سابقه سكونت در خلخال به هزاره دوم ق.م مي رسد . خلخال از مناطق قديمي و تاريخي آذربايجان است . برخي از نويسندگان به نام خلخال را با نام شهر قديم خلخال واقع در ناحيه اوتي در ماوراي قفقاز كه در منابع ارمني ميان قرن دوم و پنجم م . به عنوان اقامت گاه زمستاني شاهان ارمنستان و سپس آلباني (آران ) آمده است كه بيشتر اين صنايع توسط دستان هنرمند زنان و دختران محلي انجام مي گيرد.
	شهرستان گرمي شهرستان گرمي در ناحيه شمالي استان با جمعيت 91270 نفر، به مركزيت شهر گرمي،در فاصله 108 كيلومتري از مركز استان قرار دارد . آب و هواي اين شهر معتدل و نيمه مرطوب است . منطقه گرمي از كهن ترين مناطق دشت مغان يكي از مراكز اصلي قوم پارت بوده و به علت شرايط طبيعي جزو مناطق كشاورزي و دامپروري به شمار آيد.
	شهرستان مشگين شهر شهرستان مشگين شهر در ناحيه مركزي استان با جمعيت 159242 نفر، به مركزيت شهر مشگين شهر و در فاصله 108 كيلومتري از مركز استان قرار دارد. نام قديم منطقه مشگين شهر خياو بوده است. هنرهاي دستي اين شهرستان داراي قدمت و اصالت قابل توجهي است كه نشان دهنده ذوق و سليقه سرانگشتان هنرمند مردمان اين منطقه  مي باشد.مشگين شهر سرزميني با تمدن باستان است كه به سبب موقعيت جغرافيايي آن و ارتباط با مراكز مهمي همچون فقفاز و آناتولي جايگاهي ممتاز در تاريخ دارد.
	شهرستان نمين شهرستان نمين در ناحيه شرقي استان با جمعيت 59640 نفر،در فاصله 27 كيلومتري از مركز استان واقع شده است. اين شهرستان داراي جنگل هاي طبيعي فندق در شرق و جنوب و باغ فراوان ميوه مي باشد. محصولات درختي و باغي مانند گوجه درختي، آلبالو، گيلاس، گلابي، سيب، به، گردو و ساير ميوه ها نيز كم و بيش وجود دارد . از مهمترين محصولات كشاورزي نمين ، گندم ،جو ،عدس و علوفه دامي است . زنبور داري نيز در نمين رونق خوبي دارد . كندوها در باغچه نگهداري مي شود و عسلي كه از آن تهيه مي شو د از بهترين نوع عسل است.
	شهرستان نير شهرستان نير در ناحيه مركزي استان با جمعيت 24288نفر، به مركزيت شهر نير در فاصله 39 كيلومتري از مركز استان قرار دارد. آب وهواي اين شهرستان نسبتا سرد و خشك ونيمه خشك مي باشد.

 

دریافت كد گالری عكس در وب

	درياچه اروميه استان‌ آذربايجان‌ غربي بزرگترين‌ درياچه‌ كشور يعني‌ درياچه‌ اروميه‌ را در كنار خود جاي‌ داده‌ است‌. اين‌ درياچه‌ در ارتفاع‌ 1267 متري‌ از سطح‌ دريا واقع‌ شده‌ است‌. طول‌ آن‌ حدود 130 تا 140 كيلومتر وعرض‌ آن‌ بين‌ 15 تا 50 كيلومتر متغير است‌ و عمق‌ متوسط‌ درياچه‌ را 50 تا‌ 60 متر تخمين‌ زده‌اند. آب‌ درياچه ‌اروميه‌ بي‌ نهايت‌ شور و ميزان‌ نمك‌ محلول‌ آن‌ دو برابر اقيانوس‌ها است‌ و به‌ همين‌ علت‌ نيز آب‌ آن‌ هيچوقت‌ يخ ‌نمي‌زند. از زمان‌هاي‌ قديم‌ آب‌ درياچه‌ اروميه‌ به‌ علت‌ املاحي‌ كه‌ در آن‌ محلول‌ است‌، مورد توجه‌ بيماران ‌امراض‌ جلدي‌ و اطباء محل‌ بوده‌ است. ‌
	دریاچه طبیعی مارمیشو با وسعت پنج هکتار، در 45 کیلومتری غرب شهرستان ارومیه قرار دارد. آب این دریاچه از چشمه های طبیعی و نزولات جوی تأمین می شود و محل زیست انواع آبزیان است.
	جزیره‌ كبودان يكي‌ از بزرگترين‌ جزاير درياچه‌ اروميه‌، جزيره‌ كبودان‌ است‌ كه‌ يك‌ چشمه‌ و يك‌ قنات‌ كوچك‌دارد. قسمت‌ اعظم‌ پوشش‌ گياهي‌ آنرا علف‌هاي‌ كوتاه‌، درختان‌ پسته‌ وحشي‌، سرو كوهي‌، بادام‌ وحشي‌، شيرخشت‌ و گوجه‌ فرنگي‌ تشكيل‌ مي‌دهد. اين‌ جزيره‌ در شرق‌ اروميه‌ با وسعت‌ 3175 هكتار و در ارتفاع 1521 متري‌ قرار دارد. نوع‌ ساحل‌ آن‌ سنگي‌ و ماسه‌اي‌ است‌ و براي‌ شنا و ورزش‌هاي‌ آبي‌ امكانات‌ مناسبي‌ دارد. در جزيره‌ كبودان‌ هزاران‌ حيوان‌ از انواع‌ مختلف‌ زيست‌ مي‌كنند كه‌ عمده‌ترين‌ آنها قوچ‌ و ميش‌ است.
	جزيره‌ اشك‌ اين‌ جزيره‌ با 2115 هكتار وسعت‌ در قسمت‌ جنوبي‌ كبودان‌ و در40 كيلومتري‌ بندر گلمانخانه‌ قرار دارد. اين‌ جزيره‌ يك‌ چشمه‌ آب‌ شيرين‌ دارد و يكي‌ از زيستگاههاي‌ پرندگان‌ بومي‌ و مهاجر از جمله‌ فلامينگو و تنجه‌ به‌ حساب‌ مي‌آيد. جزيره‌ اشك‌ از نظر پوشش‌ گياهي‌ شبيه‌ جزيره‌ كبودان‌ است‌ و گوزن‌ زرد ايراني‌ كه‌ يكي‌ از نادرترين‌ گوزن‌هاي‌ جهان‌ است‌ در آن‌ زندگي‌ مي‌كند.
	جزاير اسپير اين‌ جزيره‌ با 1151 هكتار وسعت‌ در غرب‌ كبودان‌ و در 27 كيلومتري‌ بندر گلمخانه‌ واقع‌ شده‌ است‌. اين‌ جزيره‌ همه‌ ساله‌ پذيراي‌ پرندگاني‌ همچون‌ فلامينگو، پليكان‌ها، كاكايي‌ها و غازهاست‌. امكانات‌ و تأسيسات‌ جزيره‌ محدود به‌ يك‌ اسكله‌ مي‌باشد. جزاير كبودان‌، اشك‌، اسپير، آرزو و جزاير نه‌گانه‌ از امكانات‌ مناسب‌ براي‌ شنا و ورزش‌هاي‌ آبي‌ برخوردار است.
	آب‌های معدنی آب‌های معدنی این استان نیز عبارتند از: ایستی سو؛ در نزدیکی گردنه قوشچی، آب گرم محال باراندوز؛ در نزدیکی قریه هفت آباد ارومیه، آب معدنی کوه زنبیل؛ در کنار دریاچه ارومیه، آب معدنی دریک؛ که بسیار گوارا بوده و در روستای چهریق قرار دارد و آب معدنی کانی گراوان که در روستای کانی گوز در نزدیکی شهرک رَبَط واقع شده است.
	تالاب‌ها مساحت‌ تالاب‌هاي‌ استان‌ را نیز بيش‌ از 700 كيلومتر مربع‌ تخمين‌ مي‌زنند كه‌ برخي‌ از آنها داراي‌ آب‌ شيرين‌ و برخي‌ شور است‌. اين‌ تالاب‌ها زيستگاه‌ مناسبي‌ براي‌ انواع‌ پرندگان‌ به‌ حساب‌ مي‌آيد. تالاب‌هاي‌ استان‌ عبارتند از: تالاب‌هاي‌ شيطان‌، يادگارلو ، جهودآباد، نيزار گرده‌ قيا و حسنلو به‌ وسعت‌ 1480 هكتار در اطراف‌ نقده‌. تالاب‌هاي‌ آق‌ گل‌، عشق‌ آباد، قره‌ بلاغ، ياريم‌ قيه‌ و ساري‌ سو، به‌ وسعت‌ 5966 هكتار در اطراف‌ ماكو. تالاب‌هاي ‌قره‌ گل‌ و يسريل‌آباد نیز به‌ وسعت‌ 460 هكتار در اطراف‌ مياندوآب قرار دارد.     غارهای فرهاد، تخت قارا، كهريز،‌ دانيال در اروميه، غارهای زندان و بابا حسن در نقده، غارغيب آباد، كهل و كرفتو در تكاب، غار بورينگ بزرگ و غار بورينگ كوچک در مهاباد، غار چاه زندان در تكاب، غار فقرقا (مهاباد)، غار راکاد، غار میرداوود (صومای ارومیه)، غارهای زیرزمینی کوه قارنی یاروق (بین سلماس و بخش صومای ارومیه) از جمله غارهای با ارزش گردشگری این منطقه به شمار می آیند که همه آن ها در دل کوه های سر به فلک کشیده جای گرفته اند.   غار قلاتاسیان در فاصله 200 متری شمال غرب روستای قلعه تاسیان از توابع بخش گورک سفلین شهرستان سردشت قرار دارد. آثار موجود در این غار بیانگر حکایت زندگی انسان در این غار در دوره پارت و ساسانی است.   غار علی شیخ در 48 کیلومتری شهرستان خوی قرار دارد. سفال های این غار عموماً مربوط به اوایل دوران اسلامی است.   غار تمتمه در 18 کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه قرار دارد و مستندات به دست آمده از آن، سکونت انسان را در دوره پارینه سنگی در این منطقه تأیید می کند.   غار سهولان در 35 کیلومتری شهر مهاباد قرار دارد و یکی از زیباترین و شگفت انگیز ترین غارهای ایران است. جنگلها و مراتع بر اساس ساختار طبيعی استان آذربایجان غربی، اكوسيستم های ويژه ای از تركيب گياهان در سطوح مختلف پوشش گياهی در اشکوب های مختلف توپوگرافيک به وجود آمده كه مهم ترين آن ها به شكل جنگل ها و مراتع خودنمايی می كنند. جنگل های این استان قسمت هايی از پيرانشهر، بانه و مهاباد را پوشانده است، ولی مناطق وسيع جنگلی بيش تر شامل زمین های كوهستانی سردشت است. درختان جنگلی اين منطقه شامل درختان ميوه ای از قبيل: انگور، پسته وحشی، زالزالک، بادام كوهی و گونه های غير ميوه ای مانند: بلوط، افرا، سرخ دليک و سياه دليک است. جنگلهای استان به دو دسته تقسیم می شود:   جنگل های طبیعی هر چند که قسمتی از مهاباد و پیرانشهر پوشیده از مناطق جنگلی است، ولی مناطق وسیع جنگلی شامل اراضی وسیع کوهستانی سردشت می باشد که مساحت آن را بین 60000 تا 80000 هکتار تخمین می زنند. البته مساحت اراضی جنگلی در گذشته بیشتر از امروز بوده است. درختان جنگلی این منطقه بر دو نوع تقسیم می شوند: درختان میوه ای و درختان غیر میوه ای. از درختان میوه ای؛ انگور، بنه (پسته وحشی)، زالزالک و بادام کوهی را می توان نام برد.   جنگل های مصنوعی کل مساحت جنگل های مصنوعی در استان به 320 هکتار در قطعات متفاوت می رسد که در شهرستان های مهاباد، ماکو، خوی، و بقیه شهر ها به صورت قطعه های کوچک و بزرگ به وجود آمده است. در ارومیه از سال 1348 تاکنون 50 هکتار به نام جنگل های بهنق کاشته شده که غالبا درختان سرو و کاج و اقاقیا و نارون می باشند. به طور کلی در سال های اخیر، جنگل کاری در استان در حال افزایش است.

دریافت كد گالری عكس در وب

	مسجد جامع اروميه اين‌ مسجد كه‌ در وسط‌ بازار قديمي‌ شهر اروميه‌ قرار دارد، بارها مورد مرمت‌ قرار گرفته‌ و شامل‌ آثاري‌ از دوره‌هاي‌ مختلف‌ است‌. شبستان‌ گنبددار قديمي‌ آن‌ به‌ احتمال‌ قريب‌ به‌ يقين‌ به‌ دوره‌ سلجوقيان‌(قرن‌ ششم‌ به‌ بعد) تعلق‌ دارد.
	مسجد سردار اروميه مسجد سردار يا ساعتلو در خيابان‌ امام‌ و در امتداد راسته‌ غلام‌ خان‌ واقع‌ شده‌ است‌. اين ‌مسجد در دوره‌ قاجار ساخته‌ شده‌ است‌. وي‌ در سال‌ 1330 هـ.ق‌ ساعت‌ بزرگي‌ را بالاي‌ ورودي‌ آن‌ نصب‌ كرد و لذا اين‌ مسجد به نام‌ مسجد ساعتلو نيز معروف‌ شد.		مسجد مناره این مسجد بنایی است با مناره ای بلند که در دوره قاجار ساخته شده و در شهر ارومیه قرار دارد.
	مسجد جامع مهاباد به مسجد سرخ نیز معروف است. این مسجد به دستور حاکم مهاباد ساخته شد و در زمان شاه سلیمان صفوی تکمیل شد .		مسجد مطلب خان خوی مسجد مطلب‌ خان‌ خوي‌ در مركز شهر خوي‌ واقع‌ شده‌ است‌. اين‌ مسجد در دوره ‌ايلخاني‌ ساخته‌ شده‌ و پس‌ از ويراني‌ در اوايل‌ دوره‌ قاجار تجديد بنا شده‌ است.
	مسجد جامع بوکان معمار این مسجد مرحوم «علی اصفهانی» است و در بخش مرکزی و قدیمی شهرستان بوکان قرار دارد.		مسجد اعظم اروميه اين‌ مسجد در خيابان‌ عسگر آبادي‌، جنب‌ بازار و ميدان‌ گندم‌ فروشان‌ واقع‌ شده‌ است‌ نام‌ قبلي‌ اين‌ مسجد، بازار باش‌ بود.
	مسجد حمامیان این مسجد در بوکان قرار دارد و معمار آن مرحوم معمار باشی مراغه ای است.		مسجد ملاحسن در خوی واقع است و توسط حاج آقا حسن فرند ملاحسن در دوره قاجاریه ساخته شده است.
	چورس این مسجد در روستای چورس از توابع چی پاره خوی قرار دارد.		مسجد سيد الشهدا خوي مسجد سيد الشهدا خوي در ضلع‌ شمالي‌ خيابان‌ انقلاب‌ واقع‌ شده‌ و از آثار دوره‌ قاجار است.
	مسجد داش آغلیان در شهرستان خوی قرار دارد و سقف این مسجد بدون ستون چوب پوش است.		مسجد شیخ در شهرستان خوی قرار داشته و توسط حسین خان بیات ماکویی و حاج شیخ محمد نمازی خویی ساخته شد.

دریافت كد گالری عكس در وب

موزه اروميه موزه اروميه در خيابان بهشتی اين شهر قرار دارد. اين موزه در سال 1346 ش. بنا شد  و دارای يك سالن بزرگ مخصوص اشيای باستاني و تاريخي دوره‌های مختلف تاريخي و سالني كوچك است كه به موزه مردم‌شناسي اختصاص دارد. ـ بخش ما قبل تاريخ: در اين بخش اشياي مربوط به دوره ما قبل تاريخ كه در حفاري‌هاي تپه‌هاي اسماعيل‌آباد، املش گيلان، حسنلوي نقده، سيلك كاشان، دينوخواه و عمارلو به دست آمده و شامل اشياي سفالي خام، پخته و مفرغي است، در معرض نمايش عموم قرار دارد. بخش تاريخی لرستان: اشيای تاريخی اين بخش كه در منطقه لرستان كشف شده است،  اكثراً مفرغ و برنز و بيشتر وسايل جنگ و آلات فلزی ديگر و اشيای سفالی است و مربوط به هزاره اول ق.م است. بخش تاريخی: اشيای اين بخش شامل اشيای مربوط به قبل از اسلام است. اين اشياء بيشتر سفالين وفلزی است و مربوط به نواحي شوش، ديلمان، خوردين، نوروز محله، ری،  رودبار، گری، رحمت‌آباد، سياهكل، عمارلو و نهاوند است. بخش سكه‌ها: اين بخش شامل سكه‌هايی از دوره‌های قبل از اسلام و حكومت‌های قبل از اسلام در ايران و نيز سكه‌هايی از ادوار اسلامي امويان، عباسيان، آل بويه، سلاجقه، اتابكان، مغول، تيموريان، آل جلاير، آق قويونلو، صفويه و زنديه است.  بخش اسلامي: اكثر اشيای موزه‌ای اروميه متعلق به دوره‌هاي اسلامي و نشان‌دهنده تمدن اسلام و شيوع دين مبين اسلام در اين خطه و تاثير آن در ساخت و پرداخت ظروف و اشيای فلزی است. اشيای اين بخش ظروف بی‌نهايت ظريفی با خطوط كوفی يا آياتی از قرآن مجيد و همچنين سرعلم‌های ايام سوگواري، نوشته‌های كوفی و عربی و آياتی از كتاب مقدس آسمانی اسلامی هستند و از مناطق مختلف كشور جمع‌آوری شده‌اند. بخش مردم‌شناسي: در بخش مردم شناسي موزه اروميه لباس‌ها و وسايل مربوط به قرون گذشته، اشيای مسی، برنجی، شيشه‌ای، پارچه‌ای، سفالين و تخته‌ای و همچنين مجسمه‌هايی از اقوام و عشيره‌های مختلف كشور با لباس‌های محلی به نمايش گذاشته شده است. بخش هنرهای‌ تزيينی: در اين بخش اشيای بسيار جالبی چون خط نوشته‌ها و آياتی از قرآن مجيد به خط نسخ و نستعليق و تابلو و مينياتور و مرقع و قلم‌دان‌هايی از قرون سيزدهم  و چهاردهم  هـ.ق به نمايش گذارده شده است.

موزه تاريخ طبيعی اروميه اين موزه از دو طبقه تشكيل شده است. در طبقه اول آن نمونه‌هايی از پستانداران، زيستگاه‌های مختلف استان و ديگر نقاط كشور به نمايش گذاشته شده است و در طبقه دوم پرندگان تاكسيدرمی‌ شده قرار دارند.

موزه خوی موزه خوی در خيابان شريعتی، در كنار كتابخانه عمومی شهر قرار دارد. اين موزه در سال 1348 ش تأسيس شد و شامل واحد اداری با دو سالن نمايش است. اين موزه آثاری متعلق به ادوار پيش از تاريخ، دوره تاريخی و اشيايی مربوط به هنرهای ملی و تزيينی را  به نمايش مي‌گذارد. همچنين برخي از اشيای اين موزه از موزه ايران باستان به اين موزه آورده شده است. بخش ديگر اين موزه تحت عنوان مكشوفه است و شامل اشيايی است كه به هنگام عبور قاچاق از مرز بازرگان ضبط شده‌اند.

موزه نقده تپه باستانی حسنلو  يكی از مراكز تمدني مهم ايران در هزاره‌های نخستين ق.م به شمار مي‌رود. امروزه كمتر موزه‌ای در ايران است كه اشيايی از اين تپه را در خود به يادگار نداشته باشد. از اين رو موزه نقده در سال 1378 ش. در داخل شهر نقده افتتاح شد. اين موزه آثار تاريخی و باستانی تپه حسنلو را در بر مي‌گيرد.

موزه مياندوآب اين موزه در سال 1347 ش تأسيس شد و  داراي هشت بخش است؛ آثار برنزی و مفرغی مربوط به دوره پيش از تاريخ، آثار سفال و مفرغ مربوط به دوره اسلامي، انواع سكه‌ها، آثار مفرغ و برنز و سفال‌های مربوط به لرستان، آثار هنرهای تزيينی، آثار مربوط به هنرهای ملی، آثار مردم‌شناسی، آثار مرمر، سفال، شيشه ، عقيق، سنگ لاجورد و مفرغ.

كاخ موزه ماكو كاخ موزه ماكو در دو كيلومتری جاده ماكو ـ بازرگان و در روستای «باغچه‌جوق» قرار دارد. در جوار اين روستا و بر دامنه كوه مرتفعی در داخل باغ نسبتاً بزرگی، ساختمان مجلل و تاريخي قصر سردار ماكو، از آثار باارزش  و منحصر به فرد شمال غرب كشور، قرار دارد.

موزه ديگری به نام موزه رشكان در كنار درياچه اروميه با گونه‌های جانوری از نقاط ديدنی ديگر شهر اروميه است.

دریافت كد گالری عكس در وب

نژاد با توجه به مطالعات باستان‌شناسي و تاريخ، سابقه سكونت در اين نقطه از ايران زمين به هزاره‌ نهم ق.م باز مي‌گردد. در هزاره‌هاي دوم و سوم ق.م حكومت‌هايي در اين سرزمين شكل گرفت كه هنوز آثاري از آن‌ها در تپه‌هاي باستاني وجود دارد. بعدها با ورود اقوام آريايي و اختلاط آن‌ها، اين نژادها در هم آميختند. پس از اسلام نيز اقوام ديگري از جمله تركان و مغولان در اين سرزمين سكني گزيدند و با مردمان آن درآميختند.

مذهب بيشتر مردم آذربايجان غربي مسلمان و شيعه اثني‌عشري هستند. مذهب تشيع در اروميه و شهرهاي شمالي اين استان و تسنن در نواحي جنوبي آن متداول است. همچنين ساير اقليت‌هاي مذهبي از جمله ارامنه و آسوريان نيز از پيش از اسلام در اين منطقه زندگي مي‌كنند. درحال حاضر عده‌اي از برادران و خواهران كليمي مذهب نيز در آذربايجان غربي ساكن هستند.

دریافت كد گالری عكس در وب