کاروانسرای سنگی آهوان:کاروانسرای سنگی آهوان از جمله مهمترین کاروانسراهای استان سمنان است که با سنگ و ملات ساروج، در منطقه سردسیر و کوهستانی آهوان ساخته شده است. پلان این کاروانسرا چهار ایوانی است. زمان ساخت این کاروانسرا ظاهرا مربوط به دوره صفویه می باشد و در  منطقه گردنه آهوان سمنان واقع شده است.
 

کاروانسرای دهنمک:یکی از کاروانسراهای زیبای منطقه گرمسار، کاروانسرای دهنمک بوده که به صورت چهار ایوانی ساخته شده است.این کاروانسرا در روستای دهنمک و در 35 کیلومتری شرق گرمسار واقع است، قسمت شاه نشین این کاروانسرا، بر فراز درب جنوبی آن قرار گرفته است.

کاروانسرای قصر بهرام:کاروانسرای زیبای قصر بهرام در جنوب گرمسار و در دل کویر مرکزی در منطقه سیاه کوه ساخته شده است. نقشه این کاروانسرا چهار ایوانی بوده و دارای نماسازی سنگی می باشد. از جمله مهمترین ویژگی های این کاروانسرا، سیستم آبرسانی پیشرفته آن است که در 70 کیلومتری جنوب شرقی گرمسار واقع شده است.
 

کاروانسرای عین الرشید:دردوکیلومتری جنوب غربی کاروانسرای قصر بهرام بوده و در مسیر راه تاریخی سفید آب – سیاه کوه قرار دارد. از نظر اندازه کوچک تر از کاروانسرای قصر بهرام بوده و برای ساخت آن از مصالح سنگی برای پی و سکو سازی استفاده شده است. مصالح به کار رفته در دیوارها و سقف عمدتا آجری می باشد که با دقت فوق العاده ای در کنار هم چیده شده است. سقف این کاروانسرای صفوی دچار آسیب جدی شده است که شاید بهره برداری کمتر کاروانیان به دلیل وجود راه دیگر ( سفید  آب – لکاب و سیاه کوه ) بوده است
 

دریافت كد گالری عكس در وب

کاروانسراي عباسي نقدي کندي 
 اين کاروانسرا در 200 متري حاشيه شمالي جاده آسفالته اردبيل – مشکين شهر و به فاصله 35 کيلومتري اردبيل در کنار رودخانه نقدي و مشرف به دره نقدي کندي کم عمق و سرسبز و پردرخت آن قرار گرفته است . کاروانسراي عباسي نقدي کندي از لحاظ سبک و پلان به نقشه کوهستاني مشابهت دارد. ابعاد آن 29 × 30 متر و از مصالح لاشه سنگ و ملاتهاي آهکي بنا گرديده است . در ازاره بنا از سنگهاي رتوش شده نوع خاراي خاکستري بهره برده شده است . ورودي بنا در قسمت غرب واقع شده که پس از وارد شدن از اين قسمت با دو اطاق در جناحين راهرو روبرو مي شويم . پس از آن وارد تالار مي شويم که در اضلاح شمالي و جنوبي آن چهار حجره تعبيه شده است. دسترسي به پشت اين غرفه ها و حجره ها از قسمت شرقي است .اين بنا از ابنيه باقيمانده عصر صفويان است . در 100 متري شرق کاروانسرا يک تپه طبيعي قبرستان کوچکي قرار دارد که احتمالاً مربوط به دوره اي است که کاروانسرا داير بوده است . با توجه به موقعيت خاص آن و واقع شدن در مسير جاده آسفالته اردبيل – مشکين شهر مي توان از آن به عنوان کافه سنتي استفاده نمود . البته اين کار نياز به مرمت و واگذاري آن به بخش خصوصي دارد . از خصوصيات مهم بنا مي توان به پلان نوع کوهستاني آن اشاره کرد . مراحل مستندسازي و ثبت آن در فهرست آثار تاريخي و ملي در حال پيگيري است . ضمناً کاروانسرا در ملک شخصي بنام حاج سلطان علي جعفري اهل و ساکن روستاي نقدي کندي واقع شده است .

کاروانسراي سربازوطن (قانلي بلاغ)
کاروانسراي سربازوطن در روستايی به همين نام ، از دهستان ارشق شمالي در فاصله حدود 800 متري نوار مرزي ايران و جمهوري آذربايجان و با فاصله 20 کيلومتري شمال مرکز بخش (رضي) واقع شده است . فاصله آن از مرکز شهرستان مشکين شهر 95 کيلومتر است . کاروانسراي قانلي بلاغ به سبک و شيوه چهار ايواني فرم متداول دوره اسلامي صفويه بنا گرديده است . نماي خارجي کاروانسرا شامل يک دروازه ورودي در ضلع شرقي به عرض چهار متر و ارتفاع 5/3 متر و سه اطاق در جناحين آن مي باشد . نماي خارجي کاروانسرا فاقد طاقنما و تزئينات کاشيکاري است . تنها عناصر تزئيني در نماي خارجي ديوار ضلع شمالي دروازه اصلي تزئيناتي به شکل لوزي است که با آجرهاي سوخته اين تزئينات صورت گرفته است . حيات مرکزي کاروانسرا به ابعاد 5/27 × 5/27 در اطراف آن حجره هايي به تعداد 21 عدد در طرفين ايوان ها تعبيه گرديده که راه ورود به اين حجره ها هم از طريق درهاي تعبيه شده در عرض ايوانهاست . اندازه کوچکترين اطاق 4 × 3 متر و بزرگترين آن 3× 10 متر است . قسمت غربي کاروانسرا به کلي تخريب و فقط پي و داغ پي در بعضي قسمتها باقي مانده است . مصالح اين بخش و قسمتهاي تخريب شده توسط اهالي روستا در طول زمان جهت ساخت وساز شخصي مورد استفاده قرار گرفته است . مصالح کاروانسرا آجر 5× 21 × 21 و ملاتهاي آهکي است . اين کاروانسرا فاقد ازاره سنگي است . فرم طاق ايوانها به سبک جناقي و سقف حجره ها داراي گنبدهاي کوتاه مي باشد . در ضلع جنوبي کاروانسرا اطاقي بزرگتر از اطاقهاي ديگر احداث شده که احتمالاً جهت نياز يا اصطبل استفاده مي شده است . همچنين داخل اطاقها محلهايي به عنوان رف و محل بخاري تعبيه گرديده است . ايوانهاي چهارگانه آن از خارج به شکل پنج ضلعي و حالت برج پنج ضلعي به خود گرفته است . اين اثر معماري با توجه به پلان و مصالح بکار گرفته در آن متعلق به عصر باشکوه صفويه است . از خصوصيات بارز بنا کاربرد آجر سوخته در تزئين آن و سبک چهار ايواني آن است که تنها کاروانسراي نوع چهار ايواني باقي مانده از عصر صفويان در استان اردبيل مي باشد . فعلاً از اين بنا با توجه به تخريب بخش هايي از آن استفاده خاصي بعمل نمي آيد ولي در صورت مرمت و تعمير مي توان از آن به عنوان مرکز آموزش جهت روستائيان يا بازارچه مرزي بهره برد . در حال حاضر تحت مراقبت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري است و کليه امور ثبتي آن در دست اقدام مي باشد . با توجه به اينکه اين بنا تنها کاروانسرا و بناي چهار ايواني در استان اردبيل است مطالعات آسيب شناسي ، تهيه طرح ، ساماندهي ، مرمت ، حفظ و نگهداري و استحکام بخشي از آن جهت مطالعات باستانشناسي حائز اهميت مي باشد . همچنين با توجه به اينکه اين اثر باستاني قسمتي از تاريخ گذشته و خاطره دفاع مخلصانه از خاک ميهن اسلامي را در بر دارد ، در خصوص ثبت آن در فهرست آثار ملي اهتمام ويژه بعمل آيد .

کاروانسرای شورگل 
 اين کاروانسرا در جنوب شرقي روستاي شورگل از دهستان شورگل، دشت بيله سوار واقع شده است . کاروانسرای شورگل در محوطه اي به ابعاد 200×150 متر در روي تپه اي به ارتفاع سه متر از زمين هاي اطراف قرار گرفته است . ابعاد اين کاروانسرا 29×20 متر مي باشد . ورودي بنا در ضلع جنوبي است که پس از اين وروردي راهروئي به طول شش متر تعبيه شده که از طريق اين راهرو وارد حياط مرکزي به ابعاد 9×18 متر مي شويم . در اين کاروانسرای سفالهائي از دوران اسلامي و نيز دوران تاريخي (اشکاني) جمع آوري گرديد که بر اساس آنها انتساب آن به دوران بين قرن پنجم تا اواخر قرن هشتم ه.ق قطعي است .
 

دریافت كد گالری عكس در وب